Thay đổi lớn trong chính sách thuế với hộ kinh doanh
Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, Bộ Tài chính đã tiếp thu và hoàn thiện dự thảo tờ trình, dự kiến trình Quốc hội thảo luận. Một trong những nội dung đáng chú ý là việc chấm dứt hình thức nộp thuế theo phương pháp khoán thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh từ ngày 1/7/2026.
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sẽ nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế. Đây là bước tiến quan trọng nhằm tháo gỡ nút thắt về tiếp cận vốn, tăng năng lực tài chính cho kinh tế tư nhân.
Gần 2 triệu hộ kinh doanh đang nộp thuế khoán
Trước đó, tại Nghị quyết 68, Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Việc này nhằm đẩy mạnh số hóa, minh bạch hóa, đơn giản hóa chế độ kế toán, thuế, bảo hiểm để khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp.
Theo số liệu từ Cục Thống kê, Bộ Tài chính, đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Trong số này, gần 2 triệu hộ nộp thuế khoán.
Tuy nhiên, mức thuế bình quân hằng tháng của gần 2 triệu hộ kinh doanh theo hình thức khoán trong quý 1/2025 chỉ vào khoảng 700.000 đồng/tháng/hộ. Nộp thuế khoán đơn giản, dễ thực hiện, nhưng không khuyến khích tính minh bạch trong kê khai doanh thu.
Để cải thiện môi trường kinh doanh, dự thảo nghị quyết của Quốc hội cũng đề xuất không thanh tra, kiểm tra quá một lần trong năm đối với mỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh, trừ trường hợp có bằng chứng rõ ràng về vi phạm.
Đề xuất thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp, hộ kinh doanh không quá một lần/năm
Dự thảo cũng ưu tiên hình thức thanh tra, kiểm tra từ xa dựa trên dữ liệu điện tử, hạn chế kiểm tra trực tiếp. Doanh nghiệp chấp hành nghiêm pháp luật sẽ được miễn kiểm tra thực tế.
Bên cạnh đó, hoạt động quản lý điều kiện kinh doanh cũng chuyển mạnh từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm. Dự thảo nghị quyết cũng đưa ra nguyên tắc phân định rõ ràng giữa trách nhiệm của pháp nhân và cá nhân.
Không áp dụng hồi tố pháp luật theo hướng bất lợi đối với doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh. Trường hợp các vụ việc chưa đủ thông tin, tài liệu, chứng cứ rõ ràng thì cần kết luận sớm theo quy định pháp luật về tố tụng và công bố công khai kết luận này.