Cây thốt nốt – Biểu tượng văn hóa và bản sắc của vùng đất Vĩnh Long
Ở xã Lưu Nghiệp Anh, tỉnh Vĩnh Long, những hàng thốt nốt cao vút giữa cánh đồng lúa rộng lớn, uốn lượn theo các con đường làng, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thanh bình và đầy cảm xúc. Cây thốt nốt không chỉ là biểu tượng đặc trưng của tỉnh Vĩnh Long và miền Tây, mà còn mang lại nhiều công dụng cho người dân địa phương.
Ông Huỳnh Văn Nghị, Chủ tịch UBND xã Lưu Nghiệp Anh, cho biết số lượng cây thốt nốt tại địa phương tuy không nhiều, chỉ khoảng 50-60 cây phân tán, nhưng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân. Nghề nấu đường thốt nốt đã được truyền lại qua nhiều thế hệ, không chỉ phục vụ nhu cầu hàng ngày mà còn được bán như một sản phẩm đặc trưng của vùng miền.
Cây thốt nốt mang lại nhiều lợi ích cho người dân, từ lá dùng để lợp mái nhà, thân dùng làm cột, kèo, đến quả thốt nốt với cơm ngọt thanh, giòn dẻo. Nước lấy từ nhụy hoa thốt nốt có vị thanh mát, ngọt lịm, có thể dùng làm nước uống giải khát. Đặc biệt, đường thốt nốt được chế biến từ nước thốt nốt, có hương vị thơm ngon và đặc trưng của vùng miền.
Anh Thạch Minh Hiếu, thế hệ thứ 3 trong gia đình theo nghề nấu đường thốt nốt, chia sẻ về nghề truyền thống của gia đình. Anh cho biết đã quen với mùi khói và mùi mật thốt nốt từ hồi nhỏ. Nghề này không mang lại sự giàu có, nhưng là gốc rễ của gia đình mình. Những sản phẩm từ cây thốt nốt được nhiều người biết đến và ưa chuộng, không chỉ vì vị ngọt tự nhiên mà còn là gia vị cho bữa ăn hàng ngày.
Tuy nhiên, anh Thạch Sô Thông, người đã gắn bó hơn 10 năm với nghề nấu đường thốt nốt, bày tỏ sự trăn trở về nghề truyền thống này. Anh cho biết nghề này rất cực, từ việc trèo cây đến nấu mật, và giá cả thì bấp bênh, đầu ra không ổn định.
Cây thốt nốt không chỉ là biểu tượng văn hóa của vùng đất Vĩnh Long, mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa của người Khmer Nam bộ. Giữa nhịp sống hiện đại, những hàng thốt nốt vẫn lặng lẽ vươn mình trên những cánh đồng, trở thành biểu tượng văn hóa và bản sắc của vùng đất này.
Cây thốt nốt không chỉ là câu chuyện của một loại cây, một nghề truyền thống, mà còn là giá trị di sản cần được bảo tồn, phát huy và kết nối với du lịch cộng đồng – hướng đến một tương lai phát triển bền vững cho vùng đất Vĩnh Long.
