Nhà thơ Thanh Thảo – cái tên đã quá đỗi quen thuộc với những người yêu thơ Việt Nam, vẫn tiếp tục hành trình sáng tạo của mình dù đã bước sang ngưỡng cửa thứ tám mươi của cuộc đời. Với hơn nửa thế kỷ cống hiến cho thơ ca, ông đã khẳng định được vị thế của mình trong lòng độc giả và giới văn học.
Đầu tháng 10 năm 2023, Hội nghị đại biểu Nhà văn lão thành Việt Nam đã diễn ra tại Hải Phòng, thu hút hơn 300 nhà văn trên 70 tuổi tham gia. Phần lớn trong số họ là những người lính đã góp phần làm nên một thời kỳ chói sáng của văn học Việt Nam trong suốt nửa thế kỷ qua. Trong chương trình “Đêm thơ Mùa thu” nhân dịp này, nhà thơ Thanh Thảo, dù ở tuổi 78 và đang phải đối mặt với nhiều khó khăn về sức khỏe, vẫn nhiệt tình tham gia và đọc thơ.
Bài thơ mà ông trình bày tại sự kiện này là lời ca ngợi chân thành về tình hữu nghị với Việt Nam của thượng nghị sĩ John McCain, người đã có những đóng góp to lớn trong việc thúc đẩy xóa bỏ lệnh cấm vận của Mỹ nhằm vào Việt Nam và góp phần quan trọng vào việc bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia.
Nhà thơ Thanh Thảo được mệnh danh là “Vua trường ca” của thi ca đương đại Việt Nam. Ông sở hữu một số lượng tác phẩm đáng kể, trong đó nhiều trường ca và tập thơ đã trở thành kinh điển. Những giải thưởng văn học danh giá của Hội Nhà văn Việt Nam và Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa Nghệ thuật vào năm 2001 là những vinh dự mà ông đã đạt được.
Trong sáng tác của mình, nhà thơ Thanh Thảo luôn bày tỏ sự trân trọng và nhớ ơn đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc. Trường ca “Những người đi tới biển” đã phản ánh sâu sắc điều này, khi ông viết: “Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình / (Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc / Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?”
Cũng trong tác phẩm của mình, những dòng thơ như “Mang bao khát vọng con người / Dấu chân nho nhỏ không lời không tên / Thời gian như cỏ vượt lên / Lối mòn như sợi chỉ bền kéo qua” trong bài thơ “Dấu chân qua trảng cỏ” đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc, mô tả một cách chân thực sự không ngừng nghỉ của thời gian và không gian trên con đường của những người lính.
Nhìn lại sự nghiệp của nhà thơ Thanh Thảo, chúng ta không thể không nhắc tới những tác phẩm khác như trường ca “Metro”. Tại đây, ông đã thực hiện một cuộc hành trình trở lại quá khứ để tái hiện lại không khí của những năm tháng chiến tranh khốc liệt ở Trường Sơn. Nhưng lần này, cái nhìn của ông đã có độ lùi sâu hơn, với sự chiêm nghiệm về số phận của con người và đất nước.
Cùng với nhà thơ Phạm Tiến Duật, Thanh Thảo được xem là hai trong số những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ người lính trong chiến tranh. Thơ của họ đã góp phần làm nên phong phú cho văn học Việt Nam, và là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ sau này.
Đối với nhiều người yêu thơ, nhà thơ Thanh Thảo không chỉ là một nhà thơ, mà còn là một hình tượng văn hóa, tâm huyết và chân thành trong từng vần thơ. Suốt hành trình thơ gần nửa thế kỷ qua, ông vẫn giữ nguyên tinh thần và hồn thơ trong sáng, bền bỉ và trăn trở cho nhân dân và đất nước.