Biến đổi khí hậu và sóng nhiệt đang trở thành những thách thức nghiêm trọng đối với khả năng chịu đựng của con người. Mới đây, cư dân Hà Nội và các tỉnh thành khác ở đồng bằng Bắc Bộ đã trải qua một đợt sóng nhiệt đáng kể vào đầu hè năm 2025, với nhiệt độ lên tới trên 40 độ C và độ ẩm trong khoảng từ 40-45%. Cảnh đường phố vắng vẻ, người giao hàng, bán hàng rong, bảo vệ… tìm kiếm bóng cây ven đường để tạm nghỉ. Những giọt mồ hôi chưa kịp rơi đã bốc hơi trên chiếc áo chống nắng khô giòn.

Sóng nhiệt không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Giáo sư Phan Văn Tân, một chuyên gia hàng đầu về khí tượng và khí hậu của Việt Nam, cho rằng sóng nhiệt là một hệ quả của biến đổi khí hậu. Nếu xem xét lại trong khoảng năm thập kỷ qua, những ngày nắng nóng trong mùa hè đã gia tăng đáng kể ở hầu hết các vùng trên cả nước Việt Nam.

Sóng nhiệt không chỉ là một hiện tượng thời tiết cực đoan đơn lẻ mà còn gắn liền với hạn hán, tạo thành một cặp hiện tượng thiên tai phức hợp. Hệ quả của sự kết hợp này là làm tăng mức độ nghiêm trọng của sóng nhiệt. Tác động của sóng nhiệt lên con người cũng rất nghiêm trọng. Sóng nhiệt và tiếp xúc với nhiệt gần như là một trong những hiện tượng sức khỏe đáng lo ngại nhất trên toàn cầu trong thế kỷ 21.

TS. Trần Nữ Quý Linh, một nhà khoa học nghiên cứu về ảnh hưởng của sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan lên sức khỏe con người, cho rằng sóng nhiệt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, từ đau đầu, chóng mặt, mất nước đến tử vong. Nhóm người dễ bị tổn thương nhất bao gồm trẻ em, người già, những người có bệnh mãn tính hoặc công nhân, nông dân lao động ngoài trời. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sóng nhiệt làm tăng đáng kể số ca nhập viện do nhiều nguyên nhân và do bệnh truyền nhiễm.

Thích ứng với sóng nhiệt ngày càng khốc liệt là một thách thức lớn đối với các nhóm dễ bị tổn thương. TS. Trần Nữ Quý Linh cho rằng cần phải nâng cao nhận thức về mối quan tâm của người dân với nhiệt độ và sức khỏe. Đồng thời, cần có những giải pháp có chi phí thấp nhất, dễ áp dụng nhất và nhanh chóng nhất, như tăng cường khả năng tự thích ứng của cá nhân, phân biệt được những dấu hiệu cảnh báo đầu tiên về sức khỏe.

Các chuyên gia đang kêu gọi các chính phủ quan tâm hơn nữa đến chính sách thích ứng với sóng nhiệt đa dạng hơn cả ở đô thị và nông thôn, được thiết kế phù hợp với các nhóm yếu thế hơn và tạo ra những không gian công cộng nhiều cây xanh, mặt nước, nhiều bóng râm, thoáng khí, bổ sung các phương tiện làm mát như quạt, điều hòa nhiệt độ…

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế vừa tổ chức thành công Hội thảo quốc tế Công nghệ và Quản lý Xanh (IFGTM) lần thứ 15, năm 2025. Sự kiện này đã quy tụ các nhà khoa học, hoạch định chính sách và quản lý từ nhiều quốc gia để thảo luận và chia sẻ các nghiên cứu mới nhất về bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Với chủ đề ‘Các giải pháp quản lý và công nghệ xanh hướng tới phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0’, hội thảo IFGTM 2025 đã trở thành một diễn đàn quan trọng cho các chuyên gia từ nhiều quốc gia. Hội thảo được tổ chức thành 1 phiên toàn thể và 3 phiên chuyên đề, với hơn 24 báo cáo khoa học được trình bày. Phiên toàn thể có sự tham gia của các diễn giả mời là các giáo sư hàng đầu từ Nhật Bản, Singapore và Việt Nam.

Bên cạnh đó, hội thảo còn có 27 báo cáo treo (poster), đa số là của các nhà nghiên cứu trẻ và nghiên cứu sinh. Các báo cáo trình bày tại hội thảo tập trung vào các nhóm nội dung quan trọng, bao gồm các giải pháp công nghệ xanh trong kiểm soát ô nhiễm, các công cụ và giải pháp tiên tiến cho quản lý tài nguyên và môi trường, năng lượng và biến đổi khí hậu, cũng như kết nối học thuật – doanh nghiệp – cộng đồng trong tiến trình đạt mục tiêu Net-Zero.

Theo PGS.TS Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, chủ đề của IFGTM 2025 phản ánh xu hướng toàn cầu về chuyển đổi xanh và nỗ lực đạt đến phát thải ròng khí nhà kính bằng không (Net-Zero). Các báo cáo có chất lượng sẽ trải qua quá trình bình duyệt để công bố trên Kỷ yếu thuộc hệ thống của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trên các tạp chí khoa học uy tín như Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên, Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế (trực tiếp là Khoa Môi trường) là thành viên tích cực của mạng lưới CGTMR từ những ngày đầu thành lập và đã từng đăng cai tổ chức thành công IFGTM 2015. Với thế mạnh về đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế về môi trường, trường đã khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực này.

IFGTM là diễn đàn khoa học thường niên của Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh (CGTMR) – mạng lưới bao gồm các đơn vị (Trường, Viện) có đào tạo và nghiên cứu về môi trường trong nước và các đối tác quốc tế. Hiện CGTMR có 17 đơn vị thành viên trong nước và 4 đối tác quốc tế. Kể từ khi hình thành đến nay, đã có 14 hội thảo IFGTM được các đơn vị khắp các miền đất nước đăng cai tổ chức.

Nhà xuất bản Trans Tech Publications là một trong những nhà xuất bản uy tín trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Các tạp chí như Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên và Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học cũng là những kênh thông tin quan trọng cho các nhà nghiên cứu và học giả.

Thông qua hội thảo IFGTM 2025, các nhà khoa học và quản lý có thể trao đổi ý tưởng, chia sẻ kinh nghiệm và kết nối với các đối tác quốc tế để推进 mục tiêu phát triển bền vững và ứng phó biến đổi khí hậu.

Nhật báo Cresus Algeria mới đây đã đăng tải một bài viết đánh giá cao những thành tựu phát triển ấn tượng của Việt Nam, đồng thời bày tỏ kỳ vọng vào chuyến thăm các nước châu Phi của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sắp tới. Bài viết cho rằng chuyến thăm này sẽ mở ra cơ hội để nâng tầm hợp tác giữa Việt Nam và châu Phi.

Bài viết đánh giá Việt Nam đang trở thành một ‘điểm đến tri thức’ trong phát triển nông nghiệp và nông thôn, dựa trên giá trị bản địa, chuỗi giá trị cộng đồng và hội nhập thương mại quốc tế. Với hơn 60% dân số sống ở khu vực nông thôn, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng trong gần 40 năm đổi mới. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt 62,5 tỷ USD, trong khi 6 tháng đầu năm 2025 đạt 33,84 tỷ USD, tăng gần 15% so với cùng kỳ.

Hiện nay, Việt Nam đang đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp nhằm gia tăng giá trị gia tăng, nhấn mạnh vào tính bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp thông minh. Chương trình ‘Mỗi xã một sản phẩm’ (OCOP) ở Việt Nam không chỉ là một thương hiệu, mà còn là mô hình tích hợp giữa Nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã và cộng đồng trong một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Tác giả đánh giá cao những đề xuất của Việt Nam với hợp tác Nam-Nam dựa trên 4 trụ cột do FAO đề ra: ‘cải thiện sản xuất, dinh dưỡng, môi trường và đời sống, không để ai bị bỏ lại phía sau’. Bài viết cũng nhắc lại lời kêu gọi của Việt Nam đối với các tổ chức quốc tế, thể chế tài chính, các đối tác song phương và đa phương tăng cường hỗ trợ hợp tác Nam-Nam nhằm triển khai hiệu quả chương trình OCOP.

Tác giả bày tỏ hy vọng Việt Nam với tư cách là quốc gia có nền nông nghiệp phát triển, có nhiều kinh nghiệm quý báu trong giảm phát thải nông nghiệp, có thể hợp tác cùng thắng với các nước anh em châu Phi. Đặc biệt, bài viết giành sự quan tâm tới các sản phẩm Halal của Việt Nam, nhất là những thương hiệu đã chứng minh được chất lượng tại các thị trường tiêu chuẩn thực phẩm Halal cao như Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Malaysia và Indonesia.

Tác giả hy vọng các sản phẩm Halal với hương vị đặc biệt của miền nhiệt đới sẽ sớm vượt qua các thách thức hiện hữu để xuất hiện rộng rãi hơn tại thị trường châu Phi. Việc mở đường bay thẳng đầu tiên giữa Việt Nam và châu Phi được xem là khởi đầu mới để các bên tiến đến hợp tác cùng thắng.

Chuyến bay ET0678 của Ethiopian Airlines đã khai trương chính thức đường bay kết nối hai thủ đô, tạo điều kiện cho hoạt động du lịch, thương mại và giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và châu Phi. Tờ nhật báo bày tỏ sự tin tưởng quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và các nước bạn bè châu Phi sẽ là điểm tựa để nâng tầm hợp tác Việt Nam – châu Phi thời gian tới.

Chuyến thăm cấp cao của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn tới các nước châu Phi vào cuối tháng 7/2025 được kỳ vọng sẽ khởi động lại những kết nối lịch sử và cùng nhau mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng thời gian tới. Tác giả tin tưởng người Việt Nam với tấm lòng rộng mở, coi trọng đoàn kết quốc tế, sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm quý báu, đặc biệt trong xóa đói giảm nghèo, thu hút đầu tư và phát triển đất nước.

Bài viết nhấn mạnh trong bối cảnh đó, Việt Nam và châu Phi cần tiếp tục củng cố lòng tin chính trị, tăng cường trao đổi đoàn cấp cao thường xuyên, thúc đẩy đàm phán các hiệp định cơ bản. Cuối bài viết, tác giả liên tưởng không có lý do gì mà những dân tộc đã cùng nhau đánh đổ bè lũ thực dân, đế quốc lại không thể sát cánh bên nhau trong phát triển kinh tế, hướng tới thịnh vượng và phát triển.

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng và thách thức của thị trường carbon tại Việt Nam.

Hiện tại, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon, với nhiều tiềm năng nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa. Điều này gây khó khăn cho việc xác định và kiểm tra lượng khí thải, làm cơ sở cho việc mua bán và trao đổi carbon.

Bên cạnh đó, nhận thức về thị trường carbon và giảm phát thải còn hạn chế, đặc biệt là trong cộng đồng doanh nghiệp. Hầu hết các doanh nghiệp chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, cho biết từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2025 sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Đồng thời cũng sẽ thúc đẩy hoạt động trao đổi, mua bán carbon với các tổ chức nước ngoài trên thế giới. Các bộ, ngành đang hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và tránh tác động tiêu cực tới cam kết giảm phát thải quốc gia.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050 cần tăng cường đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính hợp lý và khuyến khích phát triển. Cùng với đó việc hỗ trợ tài chính và tạo điều kiện cơ chế để doanh nghiệp có thể phát triển một nền kinh tế đi đến mục tiêu carbon thấp và Net Zero mà Việt Nam đã cam kết vào năm 2050

Sao Hỏa, một hành tinh từng được cho là có khả năng hỗ trợ sự sống, đã trải qua một quá trình biến đổi khí hậu nghiêm trọng.

Nhóm nghiên cứu từ Đại học Chicago (Mỹ) đã phân tích dữ liệu từ robot thám hiểm Sao Hỏa Curiosity của NASA và phát hiện ra “vòng lặp tử thần” xảy ra đối với hành tinh này hàng tỉ năm qua.

Curiosity đã tìm thấy một loại đá giàu cacbonat trên bề mặt Sao Hỏa, được ví như một mảnh ghép còn thiếu mà các nhà khoa học đã tìm kiếm trong nhiều năm.

Để có nước lỏng, Sao Hỏa phải có bầu khí quyển dày hơn được tạo thành từ khí nhà kính như carbon dioxide. Nhưng ngày nay, bầu khí quyển của nó rất ít carbon dioxide, để lại một câu đố về nơi carbon đã bị chôn giấu.

Trái Đất có chu trình carbon cân bằng hơn (CO2 từ núi lửa trở lại khí quyển) giúp duy trì sự ổn định. Còn Sao Hỏa ít hoạt động núi lửa hơn nhiều nên CO2 bị khóa vào đá không được bổ sung đủ, dẫn đến khí quyển của nó luôn bị mỏng hơn và vì thế lại càng dễ bị biến đổi khí hậu khốc liệt hơn trước các tác động từ bên ngoài.