Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đang tiến hành rà soát và điều chỉnh sách giáo khoa (SGK) và tài liệu giáo dục địa phương sau khi một số tỉnh, thành được sáp nhập theo chủ trương của Trung ương. Mục tiêu là đảm bảo việc dạy học không bị gián đoạn và phù hợp với thực tế mới.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông, Bộ GD&ĐT, ông Thái Văn Tài, đã chia sẻ về lộ trình, cách làm và định hướng triển khai. Ông cho biết, Bộ đã ban hành kế hoạch về nghiên cứu phát triển Chương trình giáo dục phổ thông, trong đó có nội dung chỉnh sửa chương trình một số môn học chịu ảnh hưởng của thay đổi địa giới hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Đối với các môn học có chỉnh sửa chương trình, Bộ sẽ chỉ đạo các nhà xuất bản xem xét việc thay đổi nội dung SGK cho phù hợp. Trong năm học 2025-2026, vẫn sử dụng nguyên SGK đã được Bộ phê duyệt và các cơ sở giáo dục phổ thông đã lựa chọn. Đồng thời, sẽ chỉnh sửa những SGK phải chỉnh sửa để kịp thời thực hiện trong năm học 2026-2027.

Về tài liệu giáo dục địa phương, ông Tài cho biết, theo quy định của Luật Giáo dục 2019, tài liệu giáo dục địa phương do Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức biên soạn, thẩm định và Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt ban hành. Vì vậy, việc điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với sự thay đổi địa giới hành chính và chính quyền địa phương 2 cấp đều do Ủy ban nhân dân tỉnh tổ chức thực hiện.

Bộ GD&ĐT đã ban hành Công văn số 4060/BGDĐT-GDPT ngày 17/7/2025 về tăng cường công tác chỉ đạo thực hiện chương trình, SGK giáo dục phổ thông năm học 2025-2026. Trong đó, hướng dẫn các địa phương tổ chức lựa chọn các nội dung/chủ đề trong tài liệu giáo dục địa phương của các tỉnh/thành phố sắp xếp đơn vị hành chính để tổ chức dạy học trong năm học 2025-2026.

Ông Tài cũng cho biết, việc phát triển Chương trình giáo dục phổ thông là một nhiệm vụ quan trọng để chương trình cập nhật với sự thay đổi, phù hợp với thực tế. Tuy nhiên, khi cập nhật chương trình có thể sẽ dẫn đến việc phải thay đổi SGK. Do đó, Bộ GD&ĐT sẽ cân nhắc rất kĩ vấn đề này để cân đối giữa việc cập nhật và việc giữ ổn định SGK.

Bộ GD&ĐT sẽ chỉ đạo các địa phương tổ chức xây dựng khung nội dung giáo dục địa phương các cấp học, lớp học của đơn vị hành chính mới, chỉnh lí tài liệu giáo dục địa phương để phù hợp với khung nội dung đã xây dựng và sử dụng dạy học trong các năm học tiếp theo.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’, lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã liên tục được ghi nhận, gây hoang mang trong dư luận xã hội. Các chuyên gia giáo dục và tâm lý học đã đưa ra nhiều khuyến nghị nhằm tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.

Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với cái mới, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này làm cho các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu, từ đó dễ dàng trở thành mục tiêu của những hành vi lừa đảo và bắt cóc trực tuyến.

Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường, Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng, khiến nguy cơ bị tấn công ngày càng gia tăng. “Trẻ em và thanh thiếu niên hiện nay đang sử dụng internet và mạng xã hội một cách rộng rãi, điều này tạo ra một môi trường mà kẻ xấu có thể dễ dàng tiếp cận và thao túng các em”, ông nói.

Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn, ít trò chuyện hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu, kiên nhẫn lắng nghe là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.

Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Ngoài ra, cần tăng cường vai trò của gia đình trong việc giám sát và hướng dẫn con em sử dụng internet một cách an toàn.

Đồng thời, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Việc này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến. Thông qua việc kết nối giữa gia đình và nhà trường, trẻ em sẽ được trang bị những kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ mình trong môi trường mạng.

Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu. Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và toàn xã hội sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn cho trẻ em phát triển trong thời đại số.