Trong giai đoạn 2025-2035, đô thị thông minh sẽ cần một hạ tầng số tinh vi để giúp dữ liệu công trở thành công cụ ra quyết định và vận hành đô thị một cách minh bạch, theo thời gian thực và tiết kiệm nguồn lực. Công nghệ blockchain đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng của mình trong việc kiến tạo đô thị vận hành bằng dữ liệu mở.

Công nghệ blockchain được xem là một hạ tầng mềm quan trọng cho đô thị thế hệ mới, bên cạnh hạ tầng cứng như điện, nước, giao thông. Theo ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam, giá trị cốt lõi của blockchain nằm ở khả năng lập trình hóa quy trình, phi vật chất hóa dữ liệu và phân tán trách nhiệm vận hành theo một chuẩn mực kiểm chứng công khai. Khi dữ liệu công được ghi nhận trên một blockchain mở, mọi thao tác chỉnh sửa, can thiệp hay sai lệch đều bị phát hiện ngay lập tức. Điều này giúp làm trong sạch hóa vận hành công và giảm thiểu tiêu cực.

Nhiều doanh nghiệp công nghệ đã ứng dụng blockchain tại các địa phương, từ sàn giao dịch tài sản số đến nền tảng thanh toán DeFi và hệ thống blockchain nội bộ hỗ trợ truy xuất dữ liệu kim hoàn, tài sản đô thị và tín nhiệm tài chính công. Việc ứng dụng blockchain trong xây dựng đô thị thông minh không chỉ giúp tăng cường minh bạch mà còn giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền.

Để xây dựng đô thị thông minh, việc thiết kế lại cấu trúc dữ liệu nền là quan trọng. Các thành phố như Singapore, Hàn Quốc, Thụy Sĩ và Hồng Kông đã bắt đầu quá trình chuyển đổi số bằng cách chuẩn hóa dữ liệu công, lựa chọn công nghệ phù hợp và tạo sandbox để kiểm nghiệm thực tế từng ứng dụng trước khi nhân rộng.

Công nghệ blockchain giúp khôi phục niềm tin giữa người dân và chính quyền thông qua khả năng xác minh công khai mọi quyết định của Nhà nước. Hệ thống sổ cái phân tán (DLT) tạo ra bản ghi chính thức và chống lại việc sửa lại quá khứ, giúp tăng cường minh bạch trong quản trị đô thị. Một thành phố minh bạch không phải là nơi không có lỗi, mà là nơi mọi quyết định đúng hay sai đều để lại dấu vết và có thể được kiểm tra, phản biện, đánh giá bằng dữ liệu thật.

Hiện tại, một số công ty đang xây dựng các bộ công cụ để hỗ trợ chính quyền địa phương triển khai hệ thống truy xuất công khai trên dữ liệu ngân sách, giấy phép xây dựng và đất công thông qua giao diện trực tuyến. Việc áp dụng công nghệ blockchain trong quản lý đô thị thông minh sẽ giúp các thành phố trở nên minh bạch và hiệu quả hơn, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Ngoài ra, công nghệ blockchain còn có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác của đô thị thông minh, như giao thông thông minh, năng lượng thông minh, và an ninh thông minh. Với sự phát triển của công nghệ blockchain, chúng ta có thể mong đợi thấy nhiều ứng dụng mới và sáng tạo trong tương lai.

Xu hướng chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, và Việt Nam không nằm ngoài xu hướng này. Việc áp dụng công nghệ blockchain trong xây dựng đô thị thông minh sẽ giúp Việt Nam bắt kịp với xu hướng của thế giới và trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực này.

Sau ba tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, các trung tâm phục vụ hành chính công tại tỉnh Quảng Ngãi đã bắt đầu khắc phục những khó khăn ban đầu và từng bước giải quyết thủ tục hành chính một cách nhịp nhàng và thông suốt. Hạ tầng số chính là giải pháp then chốt giúp mô hình này phát huy hiệu quả.

Trong số các xã, phường được triển khai, trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang là một điển hình. Tại đây, anh Ngô Linh Ty đã được hỗ trợ để hoàn thành thủ tục đăng ký kinh doanh cho gia đình. Anh Ty cho biết, trước đây, việc đăng ký kinh doanh đòi hỏi phải lên tỉnh, nhưng với việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp, giờ đây, anh có thể thực hiện thủ tục tại xã, giúp giảm thiểu thời gian và công sức cho người dân.

Xã Nghĩa Giang là một trong số 24 xã, phường ở tỉnh Quảng Ngãi từng gặp khó khăn trong việc phát triển hồ sơ thủ tục hành chính. Tuy nhiên, bà Lê Thị Mỹ Nương, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Nghĩa Giang, cho biết rằng ngay trong ngày đầu tiên vận hành chính quyền hai cấp, trung tâm đã tiếp nhận và xử lý trực tiếp 16 hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính.

Bà Nương cũng chia sẻ rằng trong những ngày đầu, hệ thống phần mềm vẫn còn những trục trặc và chưa thông suốt. Tuy nhiên, đến ngày 6/7, mọi thủ tục đã cơ bản ổn định để trung tâm giải quyết hồ sơ cho người dân trên cổng dịch vụ công.

Thực tế, kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Trung tâm phục vụ hành chính công chính là mấu chốt để giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân trên địa bàn các xã, phường, đặc khu. Tuy nhiên, những ngày đầu, các trung tâm này, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, còn gặp khó khăn về hạ tầng giao thông và hạ tầng số, cũng như việc sử dụng phần mềm khai báo trên cổng dịch vụ công quốc gia còn bỡ ngỡ và lúng túng.

Sau khi hợp nhất tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi (mới) có 96 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 9 phường, 86 xã và 1 đặc khu Lý Sơn. Để mô hình chính quyền hai cấp đi vào hoạt động hiệu quả, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo các xã, phường, đặc khu thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã.

Ông Nguyễn Thanh Hoài, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Quảng Ngãi, cho biết rằng đến nay, sau ba tuần vận hành, các hoạt động giải quyết thủ tục hồ sơ của nhân dân đã cơ bản thông suốt.

Việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp gắn với đẩy mạnh xây dựng chính quyền số, chuyển đổi số là xu thế tất yếu. Đây cũng là cơ hội để tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo ra những đột phá trong quản lý nhà nước, thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển nhanh và bền vững, nâng cao toàn diện đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Bộ phận truyền thông