Thói quen kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại đối với sức khỏe não bộ và tinh thần của nhiều người. Khi não bộ vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo, việc tiếp nhận hàng loạt thông tin từ mạng xã hội, tin tức hay công việc có thể gây ra căng thẳng, khó tập trung và mệt mỏi kéo dài.

Ngay sau khi thức dậy, não bộ con người thường ở trong trạng thái “sóng alpha”, một giai đoạn chuyển tiếp giữa trạng thái ngủ và tỉnh, khi tâm trí thư giãn, dễ sáng tạo và ít bị phân tán. Đây là thời điểm vàng để suy nghĩ tích cực hoặc nuôi dưỡng những ý tưởng mới. Tuy nhiên, khi ta bắt đầu ngày mới bằng việc kiểm tra điện thoại, não bộ lập tức bị đẩy vào tình trạng cảnh giác cao độ, khiến ta phải nhanh chóng thích nghi với lượng thông tin dồi dào và đa dạng.

Mạng xã hội, với khả năng kết nối không giới hạn, cũng có thể nhanh chóng hút cạn sự tập trung và năng lượng tinh thần của con người. Việc lướt điện thoại vào buổi sáng vô tình tạo ra cho não bộ một cơ chế “tìm kiếm phần thưởng”, khi ta liên tục tìm kiếm cảm giác vui vẻ từ những video, tin hot hay tương tác ảo. Điều này có thể dẫn đến hậu quả trong phần còn lại của ngày, bộ não khó duy trì được sự tập trung bền vững, dễ bị xao nhãng và mất kiên nhẫn.

Một nghiên cứu của National Sleep Foundation vào năm 2021 chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị điện tử vào đầu và cuối ngày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ, khiến cơ thể rối loạn nhịp sinh học, khó ngủ sâu và dễ mệt mỏi hơn vào hôm sau.

Không chỉ gây căng thẳng, mạng xã hội còn có thể trở thành một “bẫy” tâm lý khiến người dùng dễ rơi vào cảm giác tự ti, chán nản khi thấy người khác khoe khoang cuộc sống hoàn hảo, thành công rực rỡ. Đặc biệt vào buổi sáng, những hình ảnh này có thể dễ dàng gây tổn thương ngầm cho người xem.

Để cải thiện sức khỏe tinh thần và não bộ, chuyên gia khuyên rằng hãy để điện thoại “ngủ thêm” một chút. Thay vì bắt đầu ngày mới bằng việc lướt điện thoại, hãy thử bắt đầu bằng một hoạt động nhẹ nhàng như vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. Việc viết ra mục tiêu trong ngày hoặc dành một chút thời gian để suy nghĩ tích cực cũng giúp thiết lập tinh thần vững vàng.

Chuyên gia Nicole Venola nhấn mạnh rằng những phút đầu ngày là thời điểm quý giá để nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí. Chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, không cầm điện thoại ngay khi vừa tỉnh dậy, bạn đã giúp não bộ có cơ hội nghỉ ngơi đúng cách và chuẩn bị tốt hơn cho mọi thử thách trong ngày. Bằng cách này, bạn có thể xây dựng một thói quen lành mạnh, giúp bảo vệ sức khỏe não bộ và tinh thần của mình.

Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương và cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác, và nó đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng.

Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh. Việc hiểu rõ về hai dạng đột quỵ này sẽ giúp người dân có kiến thức cơ bản để phòng ngừa và điều trị.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Nếu nhận thấy người thân có các dấu hiệu bất thường như mặt bị méo mó, tay bị yếu hoặc không thể nói rõ ràng, hãy ngay lập tức gọi cấp cứu.

Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động. Kiểm soát các yếu tố này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro đột quỵ mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý. Bằng cách thay đổi lối sống và nâng cao nhận thức, mỗi người có thể giảm thiểu rủi ro mắc bệnh.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.

Nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã tiết lộ rằng đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình lão hóa não bộ ở một số nhóm người nhất định. Nhóm nghiên cứu đã tiến hành phân tích các hình ảnh não bộ của 15.334 người trưởng thành khỏe mạnh và phát hiện ra rằng não bộ của họ lão hóa nhanh hơn trung bình 5,5 tháng so với trước khi đại dịch bùng phát. Đáng chú ý, điều này xảy ra ngay cả ở những người không bị nhiễm bệnh.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng nhiễm SARS-CoV-2 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoái hóa thần kinh và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Tuy nhiên, nghiên cứu này tập trung vào tác động của giai đoạn đại dịch đối với quá trình lão hóa não bộ. Quá trình lão hóa não liên quan đến đại dịch rõ rệt nhất ở những người tham gia lớn tuổi và nam giới, những người được biết là dễ bị thay đổi thần kinh hơn khi bị căng thẳng so với phụ nữ.

Ngoài ra, não bộ của những người gặp khó khăn, chẳng hạn như thất nghiệp, thu nhập thấp và sức khỏe kém, cũng lão hóa nhanh hơn so với người tham gia khác. Điều này cho thấy rằng đại dịch đã có tác động không đồng đều đến sức khỏe não bộ của các nhóm dân số khác nhau.

Khi đánh giá những người tham gia đã hoàn thành bài kiểm tra nhận thức ở cả hai lần chụp não, các nhà nghiên cứu phát hiện chỉ những người nhiễm SARS-CoV-2 mới có dấu hiệu suy giảm nhận thức, như giảm tính linh hoạt về tinh thần và tốc độ xử lý. Điều này cho thấy rằng nhiễm bệnh có thể có tác động tiêu cực đến chức năng nhận thức.

Các chuyên gia cho rằng cần phải nghiên cứu thêm để tìm hiểu mối liên hệ nhân quả giữa đại dịch và lão hóa não bộ, cũng như để làm rõ cơ chế đằng sau tác động này. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường đại dịch đối với sức khỏe tâm thần và thần kinh.

Tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ có thể chưa đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến độ nhạy bén về tinh thần, nhưng nó có thể có ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe não bộ nếu không được giải quyết. Các chuyên gia đề xuất rằng việc tìm hiểu và đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về cách giảm thiểu tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ là rất cần thiết. Nhìn chung, nghiên cứu này đã cung cấp bằng chứng quan trọng về tác động của đại dịch đối với sức khỏe não bộ và cần có thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về vấn đề này.