Trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần quan trọng không thể thiếu trong hoạt động của nhiều doanh nghiệp hiện nay. Việc tích hợp AI vào hệ thống chatbot giúp cải thiện hiệu suất công việc và tăng trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, điều này cũng mở ra một “khe cửa hẹp” cho các hacker tấn công và lấy cắp thông tin trên hệ thống lưu trữ dữ liệu.

Ông Đào Việt Hùng, giám đốc quốc gia Akamai Technologies Việt Nam, đã cảnh báo về nhiều phương thức tấn công các mô hình AI, trong đó phổ biến là dạng “đầu độc nội dung”. Loại hình này dường như “vô hình” trước những hệ thống bảo vệ thông tin truyền thống. Hacker có thể sử dụng cách liên tục hỏi và dạy lại mô hình AI những thông tin sai lệch, gây “nhiễm độc” thông tin.

Nếu thông tin trên hệ thống cloud đã bị “nhiễm độc” mà vẫn chưa bị phát hiện và được tiếp tục sử dụng, sẽ đưa ra những thông tin không chính xác hoặc sử dụng lỗ hổng này để lách vào cơ sở dữ liệu với mục đích lấy thông tin. Ông Đào Việt Hùng dẫn chứng đã có những câu chuyện hy hữu, khi hệ thống chatbot bán hàng online của một hãng ô tô bị thuyết phục để bán một chiếc xe mới với giá chỉ 1 đô la.

Nguyên nhân là do trong quá trình trao đổi, thỏa thuận với chatbot, khách hàng này đã tìm cách “lách” được vào cơ sở dữ liệu và thuyết phục chatbot đó đồng ý với yêu cầu trên. Một dẫn chứng khác là khi hacker đã thành công lấy được tất cả tài liệu mật, sơ đồ tổ chức của công ty chỉ bằng cách soạn những câu hỏi phù hợp gửi đến chatbot AI nội bộ.

Từ rủi ro đó, ông Đào Việt Hùng chia sẻ giải pháp AI security để chính AI bảo vệ AI, đây là hình thức được nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới sử dụng. Với phương thức bảo mật này, những dữ liệu được lưu trữ tích hợp nhiều lớp bảo vệ, nhờ đó khó bị “nhiễm độc”.

Hệ thống AI security phát hiện được đâu là những thông tin sạch, đâu là những thông tin tiềm ẩn nguy cơ tấn công, từ đó sẽ có phương án xử lý nhanh chóng và thích hợp. Sự kiện OpenInfra & Cloud Native Day Vietnam 2025 diễn ra vào ngày 26-7 tại Hà Nội, do Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) phối hợp Vietnam Open Infrastructure Community (VietOpenInfra), Câu lạc bộ Điện toán đám mây và Trung tâm Dữ liệu Việt Nam (VNCDC) tổ chức, với sự ủng hộ của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, robot hình người đang ngày càng trở nên phổ biến và đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của con người. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà robot hình người mang lại, cũng có những rủi ro tiềm ẩn mà chúng ta cần phải xem xét và đánh giá một cách nghiêm túc. Mới đây, một sự việc đã đặt ra câu hỏi về trách nhiệm khi một robot hình người bị hacker can thiệp để đột nhập vào nhà.

Robot hình người đang trở thành xu hướng công nghệ được nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Trung Quốc, tích cực phát triển. Với lời hứa hẹn cách mạng hóa các ngành dịch vụ, chăm sóc y tế và sản xuất, những cỗ máy này được kỳ vọng sẽ trở thành những trợ thủ đắc lực và không thể thiếu của con người. Tuy nhiên, khi công nghệ ngày càng tiến gần hơn đến đời sống, những rủi ro và thách thức tiềm ẩn cũng cần được đặt lên bàn cân để đánh giá một cách toàn diện.

Có nhiều mối lo ngại lớn xung quanh sự phát triển và ứng dụng của robot hình người trong cuộc sống hàng ngày. Thứ nhất, rủi ro từ phần cứng và phần mềm là một trong những vấn đề đáng quan tâm. Dù được trang bị trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến, robot vẫn là một cỗ máy, và chúng có thể bị ‘đơ’, lag hoặc thậm chí hỏng hóc theo thời gian. Các cảm biến, bộ xử lý và camera có thể suy giảm hiệu năng, trong khi phần mềm điều khiển không tránh khỏi những lỗi logic có thể xảy ra.

Thứ hai, khó kiểm soát lỗi tuyệt đối là một thách thức khác. Dù các nhà sản xuất trang bị hệ thống kiểm tra lỗi và giới hạn hành vi, không ai dám chắc mọi robot đều an toàn 100%. Điều này tương tự như điện thoại thông minh, dù được sản xuất hàng loạt với tiêu chuẩn cao, lỗi phần mềm hoặc phần cứng vẫn có thể xảy ra.

Thứ ba, nguy cơ bị lợi dụng – cửa sau và kiểm soát từ xa – là một mối lo ngại lớn. Nếu điện thoại bị hack, người dùng có thể mất tiền hoặc dữ liệu. Nhưng nếu robot hình người bị chiếm quyền điều khiển, hậu quả có thể là mất mạng hoặc thậm chí là những hậu quả khôn lường khác. Mối lo lớn hơn nằm ở việc các quốc gia sản xuất có thể cài đặt ‘cửa sau’ trong phần cứng hoặc AI. Trong trường hợp xung đột, những robot này có thể bị biến thành công cụ gián điệp hoặc thậm chí là vũ khí.

Thứ tư, khó xác định trách nhiệm pháp lý khi robot gây tai nạn là một vấn đề nan giải. Khi robot gây tai nạn, ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Nhà sản xuất, nhà cung cấp phần mềm, đơn vị phân phối hay chính người sử dụng? Pháp luật hiện tại vẫn chưa bắt kịp tốc độ phát triển của robot, đặc biệt là những mẫu tích hợp AI tự học. Việc xác định lỗi và bồi thường sẽ trở thành bài toán phức tạp và cần được giải quyết một cách triệt để.

Để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự phát triển an toàn của robot hình người, cần thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế về đạo đức AI, kiểm định an toàn và bắt buộc cập nhật bảo mật định kỳ. Phát triển hệ thống giám sát độc lập để tránh nguy cơ bị ‘cài bom hẹn giờ’. Hoàn thiện khung pháp lý xác định trách nhiệm khi robot gây hậu quả nghiêm trọng là những bước đi cần thiết.

Robot hình người là một bước tiến vĩ đại của nhân loại, nhưng không nên chỉ nhìn vào tiện ích mà bỏ qua hiểm họa tiềm tàng. Nếu không có sự chuẩn bị từ sớm và các biện pháp phòng ngừa cần thiết, một ngày nào đó, chính cỗ máy bạn tin tưởng có thể trở thành mối đe dọa khôn lường đối với cuộc sống của con người. Vì vậy, việc đánh giá và quản lý rủi ro một cách nghiêm túc và hiệu quả là điều cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của công nghệ này.