Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra chuyên đề đối với Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, cùng với 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng. Thông tin này mới đây được công bố trong kế hoạch thanh tra nhằm đánh giá tình hình thực hiện và những khó khăn, vướng mắc đang tồn tại tại các công trình, dự án.

Các dự án này bao gồm nhiều công trình quan trọng trong lĩnh vực giao thông và xây dựng, trong đó có các dự án đường sắt đô thị, cao tốc và nâng cấp quốc lộ. Mục đích của việc thanh tra chuyên đề này là nhằm đánh giá hiệu quả sử dụng vốn, xác định các nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài và nguy cơ gây thất thoát, lãng phí.

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông là một trong những dự án trọng điểm quốc gia, có tổng mức đầu tư hơn 18.000 tỷ đồng và được kỳ vọng sẽ góp phần giảm tải cho giao thông đường bộ, cải thiện môi trường sống tại Hà Nội. Tuy nhiên, dự án này đã nhiều lần bị chậm tiến độ và đang tồn tại nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Bên cạnh Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến Cát Linh – Hà Đông, 7 dự án khác tại Bộ Xây dựng cũng sẽ được thanh tra, bao gồm các dự án như: Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai, Dự án nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1A, Dự án xây dựng cầu Bạch Đằng, Dự án xây dựng đường vành đai 3 TP Hà Nội, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ bên thủy điện A Vương, Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư và khu công nghiệp sát cánh Long Hậu.

Trong quá trình thanh tra, các cơ quan chức năng sẽ rà soát, đánh giá về quá trình triển khai dự án từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư đến thực hiện dự án. Đồng thời, xác định rõ các nguyên nhân dẫn đến chậm tiến độ, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án.

Ngoài ra, việc thanh tra cũng sẽ tập trung đánh giá về công tác quản lý và sử dụng vốn nhà nước tại các dự án này, bao gồm việc sử dụng vốn đúng mục đích, hiệu quả sử dụng vốn và việc tuân thủ các quy định về quản lý và sử dụng vốn nhà nước.

Kết quả thanh tra sẽ giúp Chính phủ có cái nhìn tổng quan và sâu sắc về tình hình thực hiện các dự án quan trọng này, đồng thời đề xuất các giải pháp khắc phục những vướng mắc và tồn tại đang diễn ra. Từ đó, các dự án có thể sớm được hoàn thành, mang lại hiệu quả sử dụng vốn và đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kế hoạch thanh tra chuyên đề đối với các công trình, dự án gặp khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp và có nguy cơ gây thất thoát, lãng phí. Đây là đợt thanh tra diện rộng, tập trung vào các dự án tại các bộ, ngành và địa phương.

Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có số lượng dự án bị thanh tra nhiều nhất với tổng cộng 114 dự án. Trong đó, 20 dự án do Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra và 94 dự án do chính quyền địa phương thực hiện thanh tra. Danh sách các dự án bị thanh tra tại thành phố Hồ Chí Minh bao gồm nhiều dự án chậm triển khai, vướng mắc về pháp lý kéo dài hoặc có khiếu kiện liên quan đến thủ tục đất đai.

Cụ thể, trong 20 dự án do Thanh tra Chính phủ trực tiếp thanh tra, có nhiều dự án thuộc các chủ đầu tư lớn và quen thuộc trên thị trường như Công ty Đại Quang Minh, Công ty Investco, Công ty Phát Đạt, Công ty Hưng Lộc Phát, Công ty DIC, Công ty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận, Công ty Cổ phần Đầu tư Phú Mỹ… Các dự án này đang gặp nhiều vướng mắc và chậm tiến độ, gây lãng phí tài nguyên và đất đai.

Đợt thanh tra này sẽ bắt đầu trong tháng 7 và yêu cầu hoàn thành kết luận trước ngày 25/9 đối với Thanh tra Chính phủ và trước ngày 15/9 đối với cấp địa phương. Kết quả tổng hợp sẽ được báo cáo lên Thủ tướng vào đầu tháng 10/2025.

Mục tiêu của đợt thanh tra này là làm rõ nguyên nhân chậm trễ, sai phạm nếu có và kiến nghị các giải pháp khắc phục để đưa các dự án nhanh chóng đi vào thực tế, tránh lãng phí tài nguyên và đất đai. Qua đó, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai và tài nguyên, đồng thời tăng cường quản lý và giám sát các dự án đầu tư trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.

Việc thanh tra này cũng thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc kiểm soát và giám sát các dự án đầu tư, nhằm đảm bảo việc sử dụng đất đai và tài nguyên một cách hiệu quả và minh bạch. Đồng thời, cũng giúp cho các chủ đầu tư phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về đầu tư và xây dựng, từ đó góp phần xây dựng một môi trường đầu tư lành mạnh và minh bạch.

Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra bốn dự án thủy lợi lớn thuộc quản lý của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, bao gồm Dự án Quản lý nước Bến Tre Jica3, Dự án Hồ chứa nước Krông Pách Thượng tỉnh Đắk Lắk, Hồ chứa nước bản Mồng giai đoạn 1 tỉnh Nghệ An, và Công trình thủy lợi Hồ chứa nước Ia Mơr tỉnh Đắk Lắk. Đây là một trong những đợt thanh tra diện rộng trong nhiều năm, với mục tiêu làm rõ nguyên nhân chậm trễ, sai phạm nếu có, và kiến nghị giải pháp khắc phục, nhằm đưa các dự án nhanh chóng đi vào thực tế, tránh lãng phí tài nguyên và đất đai.

Việc thanh tra bắt đầu trong tháng 7 và kết luận thanh tra sẽ được ban hành trước ngày 25/9. Kết quả tổng hợp sẽ được Thanh tra Chính phủ báo cáo Thủ tướng vào đầu tháng 10. Cả bốn dự án đều là những dự án quy mô lớn, có tổng vốn đầu tư hàng nghìn tỷ đồng nhưng vướng mắc nhiều vấn đề, chậm tiến độ kéo dài.

Dự án Quản lý nước Bến Tre JICA-3 có tổng mức đầu tư 6.200 tỷ đồng từ vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản, được Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt điều chỉnh vào năm 2017. Dự án do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 9 làm chủ đầu tư, phối hợp cùng Ban Quản lý Dự án Công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Dự án tiến hành xây dựng 8 cống lớn, tuy nhiên đến nay, chỉ mới hoàn thành 2 cống, còn lại 6 cống đang chậm triển khai.

Dự án Hồ chứa nước Krông Pách Thượng tại Đắk Lắk có tổng mức đầu tư 5.536 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 là 4.415 tỷ đồng, giai đoạn 2 là 1.120 tỷ đồng. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 làm chủ đầu tư, phối hợp với Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn Đắk Lắk. Giai đoạn 1 đã hoàn thành và được khánh thành vào tháng 4 năm nay, với các hạng mục như cụm công trình đầu mối, hệ thống kênh chính Bắc và Nam, cấp nước tưới cho 14.900 ha đất nông nghiệp và nước sinh hoạt cho gần 73.000 người. Giai đoạn 2 đang triển khai hệ thống kênh cấp dưới theo kế hoạch, dự kiến sẽ hoàn thành trước 31/12/2026 theo quyết định phê duyệt dự án.

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng tại Nghệ An có tổng mức đầu tư ban đầu 4.455 tỷ đồng, sau điều chỉnh vào năm 2023 tăng lên 5.552 tỷ đồng. Dự án được khởi công từ năm 2010, do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư hợp phần cụm công trình đầu mối, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An phụ trách hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đây là dự án đa mục tiêu với dung tích hồ 225 triệu m³, cung cấp nước tưới cho gần 19.000 ha đất nông nghiệp, phục vụ sinh hoạt, phát triển thủy điện và điều tiết lũ. Tuy nhiên, đến nay công tác giải phóng mặt bằng vẫn chưa hoàn tất với khoảng 226 ha còn vướng mắc, liên quan tới gần 80 hộ dân.

Dự án Hồ chứa nước Ia Mơr (ở Đắk Lắk và Gia Lai) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2005 với tổng vốn đầu tư hơn 1.263 tỷ đồng. Đến năm 2015, dự án điều chỉnh xuống hơn 1.160 tỷ đồng, tuy nhiên tình hình cũng không khả quan hơn. Dự án do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 8 làm chủ đầu tư, phần giải phóng mặt bằng giao cho UBND tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk thực hiện. Mặc dù hệ thống kênh dẫn nước từ tỉnh Gia Lai về tỉnh Đắk Lắk cơ bản đã hoàn thành, đã đảm bảo cung cấp nước cho 9.200 ha, nhưng trong quá trình địa phương thực hiện đền bù đã phát sinh sai phạm nghiêm trọng.