Hiện nay, việc lựa chọn ngành nghề của nhiều bạn trẻ bị ảnh hưởng bởi những định kiến về giới, danh tiếng, thu nhập… Điều này không chỉ tác động tiêu cực đến tương lai của cá nhân mà còn dẫn đến lãng phí nguồn lực xã hội. Theo số liệu từ bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý 2-2025 đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty tăng tuyển dụng.

Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề liên quan đến việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng chỉ những nghề mang lại thu nhập cao mới đáng học, dẫn đến tình trạng đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động. Điều này gây ra sự mất cân đối giữa cung và cầu lao động. Ngoài ra, văn hóa Á Đông cũng khiến một số phụ huynh và học sinh có những định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Nhiều bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học yêu thích vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học và quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh đã khẳng định rằng năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới tính, mà phụ thuộc vào định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ chọn ngành trái với sở thích chỉ vì muốn vào trường ‘top’. Việc lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Tâm lý sính danh tiếng và hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn trẻ không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Thực tế cho thấy, dù có bằng đại học, nhiều người vẫn khó tìm việc, đặt ra dấu hỏi lớn về việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai có thể dẫn đến tăng thất nghiệp và lãng phí nguồn nhân lực. Khi chọn ngành không phù hợp, nhiều bạn trẻ cảm thấy chán học, bỏ học, mất niềm tin vào bản thân và gặp khó khăn trong việc định hướng nghề nghiệp. Từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến tình trạng học sai ngành, sai nghề, gây ra hệ quả ngành thừa, ngành thiếu, lãng phí nguồn nhân lực và gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho những người đi theo lối mòn định kiến. Để hiểu rõ bản thân, mỗi người cần thẳng thắn trả lời những câu hỏi: ‘muốn gì?’, ‘giỏi gì?’, ‘sống vì giá trị nào?’ thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Gia đình, nhà trường và xã hội cũng cần chung tay tiếp sức, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai, thay vì dựng thêm những rào chắn vô hình.

Thị trường lao động Việt Nam đang trải qua một giai đoạn chuyển biến đáng kể. Theo báo cáo thị trường lao động quý II/2025 do Vieclam24h công bố, trong 12 tháng qua, có đến 26,4% doanh nghiệp Việt Nam tiến hành tinh gọn bộ máy của mình. Điều này được rút ra từ khảo sát gần 3.000 người, bao gồm gần 2.000 lao động và gần 1.000 doanh nghiệp.

Khảo sát cho thấy thị trường lao động đang hồi phục nhưng với tốc độ chậm và tính chọn lọc cao. Mặc dù đối mặt với nhiều áp lực, doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Các ngành như bán lẻ, sản xuất, bất động sản và xây dựng là những lĩnh vực có nhiều doanh nghiệp tiến hành tinh gọn bộ máy trong thời gian qua.

Khi nhìn về 6 tháng cuối năm 2025, 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự nhưng với hướng cẩn trọng và chọn lọc hơn. Các lĩnh vực được tập trung tuyển nhân sự bao gồm kinh doanh – bán hàng (54%), kỹ sư sản xuất (23%) và lao động phổ thông có tay nghề (20%). Ngược lại, nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp và các cấp bậc quản lý cao vẫn còn khá thấp.

Dữ liệu từ khảo sát cho thấy thị trường lao động chưa phục hồi đồng đều mà đang trong giai đoạn “lọc người”, ưu tiên nhóm có thể tạo giá trị thực tế trong ngắn hạn. Về phía người lao động, khảo sát cho thấy hơn 70% người tham gia từng trải qua các cảm xúc tiêu cực khi bị sa thải như lo lắng tài chính, sốc hoặc mất tinh thần. Tuy nhiên, gần 30% nhìn nhận đây là cơ hội thay đổi hoặc cảm thấy được giải thoát.

Vieclam24h đưa ra lời khuyên cho doanh nghiệp và người lao động. Đối với doanh nghiệp, cần cân nhắc hệ lụy dài hạn trước quyết định cắt giảm, minh bạch và thẳng thắn, tái thiết niềm tin bằng lắng nghe và giao tiếp, cập nhật và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động, đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng, và ứng dụng công nghệ thông minh để tăng năng suất và giảm tải áp lực cho nhân sự ở lại.

Đối với người lao động, nên duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, chủ động xây dựng thương hiệu cá nhân, không để tâm lý bất an chi phối quyết định. Ngoài ra, người lao động nên tìm hiểu kỹ về doanh nghiệp và thị trường, điều chỉnh kỳ vọng tài chính thực tế và tận dụng tối đa các công cụ tìm việc.

Để biết thêm thông tin về thị trường lao động và các cơ hội việc làm, vui lòng truy cập https://vieclam24h.vn/.

Ngày 23 tháng 7, tại TP.HCM, Trường ĐH Tôn Đức Thắng đã tổ chức hội thảo quốc tế về tính toán thông minh trong khoa học kỹ thuật (ICCIES) lần thứ nhất, với sự phối hợp từ ĐH Khoa học và công nghệ Wroclaw (Ba Lan) và ĐH Quốc gia Chungbuk (Hàn Quốc). Hội thảo mang chủ đề ‘Những đổi mới, tiến bộ và xu hướng trí tuệ tính toán trong khoa học kỹ thuật tương lai’. Trong bối cảnh hiện nay, ngành công nghệ đang trải qua một quá trình chuyển đổi mạnh mẽ với sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI),

GS-TS Costin Badica, Giám đốc Trường đào tạo tiến sĩ ‘Constantin Belea’ thuộc ĐH Craiova (Romania), cho biết AI đã tạo ra sự thay đổi đột ngột ở nhiều khía cạnh, trong đó có thị trường lao động. Từ đầu năm đến 22.7, đã có 166 công ty công nghệ trên toàn cầu tham gia vào làn sóng sa thải với 80.150 nhân sự đã bị mất việc làm. Tuy nhiên, GS-TS Costin Badica nhấn mạnh rằng điều này không đồng nghĩa sinh viên phải đối diện với cảnh thất nghiệp sau khi tốt nghiệp.

Để nâng cao năng lực cạnh tranh, sinh viên cần phải tập trung nhiều hơn vào nền tảng cơ bản, từ đó hiểu rõ vấn đề và biết diễn đạt một cách rõ ràng. Đồng thời, sinh viên cần hiểu rõ và học cách làm việc với AI, cũng như sáng tạo hơn trong công việc khi những thứ vốn phức tạp giờ đều có thể được tự động hóa. Mọi thứ rồi sẽ ổn, miễn là chúng ta học được cách thích nghi.

Còn với những cơ sở giáo dục ĐH, GS-TS Costin Badica cho biết nếu như trước đây trường thường tập trung dạy những kiến thức nền tảng và kỹ thuật rất chuyên sâu, thì nay phải đào tạo thêm cho sinh viên biết cách dùng AI. Điều này không chỉ áp dụng với riêng kỹ sư công nghệ thông tin, mà ngay cả khi làm việc ngoài lĩnh vực công nghệ, các bạn cũng cần được đào tạo để biết cách sử dụng AI.

GS-TS Huỳnh Văn Nam, công tác ở Trường sau ĐH Khoa học và công nghệ tiên tiến thuộc Viện Khoa học và công nghệ tiên tiến Nhật Bản (JAIST), kiêm Tổng biên tập Tạp chí quốc tế về Khoa học hệ thống và tri thức (IJKSS), cũng cho rằng sinh viên không cần phải lo lắng nhiều về thị trường lao động miễn là các bạn được đào tạo những kỹ năng cơ bản, cần thiết để thích nghi, đồng thời biết cách sử dụng AI hiệu quả cho công việc.

Nhu cầu nhân lực không quá bi quan khi Chính phủ đã thông qua chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050. Hội thảo ICCIES 2025 đã nhận được hơn 200 tham luận từ tác giả ở 36 quốc gia, trong đó 115 bài được chọn đăng trong 4 tập kỷ yếu của hội nghị.

Thông tin thêm về hội thảo và sự kiện, vui lòng truy cập . Tham khảo thêm chi tiết tại

Thị trường lao động cuối năm đang trải qua một giai đoạn phức tạp, đan xen giữa những cơ hội và thách thức. Theo nhận định của các chuyên gia, dù tình hình kinh tế chung vẫn còn nhiều khó khăn, song nhiều doanh nghiệp đang gia tăng nhu cầu tuyển dụng lao động ở các lĩnh vực khác nhau. Điều này mở ra cơ hội cho người lao động tìm kiếm công việc mới với mức lương hấp dẫn hơn.

Xu hướng tăng nhu cầu tuyển dụng lao động ở nhiều doanh nghiệp cho thấy sự phục hồi và phát triển của các hoạt động kinh tế sau thời gian khó khăn. Các ngành nghề như công nghệ thông tin, dịch vụ, sản xuất và xuất khẩu đang có nhu cầu tuyển dụng cao. Người lao động có thể tận dụng cơ hội này để thay đổi công việc, nâng cao thu nhập và phát triển sự nghiệp.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, thị trường lao động cũng đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những vấn đề nổi bật là sự chênh lệch về kỹ năng và chất lượng lao động. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi tìm kiếm lao động có kỹ năng và kinh nghiệm phù hợp với nhu cầu tuyển dụng. Điều này đòi hỏi người lao động phải không ngừng nâng cao kỹ năng và trình độ chuyên môn để đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần phải điều chỉnh chiến lược tuyển dụng và đào tạo để thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc đầu tư vào đào tạo và phát triển kỹ năng cho nhân viên không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động mà còn tạo ra môi trường làm việc tích cực và thu hút nhân tài.

Để nắm bắt được xu hướng và yêu cầu của thị trường lao động, người lao động và các cơ quan quản lý cần phải có những quyết sách phù hợp. Người lao động cần chủ động nâng cao kỹ năng và kiến thức chuyên môn, đồng thời tìm hiểu về nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp. Các cơ quan quản lý cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tuyển dụng và phát triển nguồn nhân lực.

Đặc biệt, Tổng cục Thống kê và các cơ quan liên quan cần cung cấp thông tin cập nhật về tình hình lao động và việc làm, giúp người lao động và doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về thị trường lao động. Từ đó, các bên liên quan có thể đưa ra quyết định sáng suốt và xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

Tóm lại, thị trường lao động cuối năm đang trải qua giai đoạn đan xen giữa cơ hội và thách thức. Người lao động và doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt xu hướng và yêu cầu của thị trường để có những quyết sách phù hợp, hỗ trợ hiệu quả cho quá trình phát triển kinh tế – xã hội.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang cách mạng hóa thị trường lao động, đặc biệt là đối với những người mới tốt nghiệp. Khi AI ngày càng hiện diện trong mọi lĩnh vực, các công việc cấp đầu vào (Entry level) đang bị ảnh hưởng rõ rệt. Những công việc này thường yêu cầu ít hoặc không cần kinh nghiệm và được xem là bước khởi đầu để người trẻ tích lũy kinh nghiệm và hình thành tư duy nghề nghiệp.

Theo ông Fawad Bajwa, chuyên gia từ Công ty tư vấn nhân sự cấp cao Russell Reynolds Associates, AI đang thay đổi cách thực hiện các công việc cấp đầu vào. Thay vì thực hiện các nhiệm vụ lặp lại, đơn điệu, người mới đi làm giờ đây cần tập trung vào việc chọn lọc đầu ra do AI tạo ra và đưa ra đánh giá cuối cùng.

Một ví dụ điển hình là lĩnh vực marketing, nơi nhân viên trẻ sử dụng AI để soạn nháp các tài liệu quảng bá. Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, AI hỗ trợ chuẩn bị dữ liệu để con người xử lý sâu hơn. Ông Zanele Munyikwa, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs, cho rằng AI đang thúc đẩy một ‘cuộc chuyển đổi nghề nghiệp’ ở nhóm công việc đầu vào. Các nhiệm vụ do nhân sự trẻ đảm nhận đang chuyển dần sang những phần việc ít bị AI can thiệp hơn.

Tuy nhiên, AI chưa xóa sổ hoàn toàn nhóm công việc đầu vào. Tác động của nó đang khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại cách tuyển dụng và đào tạo người trẻ. Nếu không còn các nhiệm vụ cơ bản để bắt đầu, người trẻ sẽ thiếu cơ hội học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thực tế và hình thành sự tự tin nghề nghiệp.

Một khảo sát của Russell Reynolds Associates cho thấy 54% lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại việc phụ thuộc vào AI sẽ làm xói mòn tư duy phản biện của nhân sự trẻ. Khoảng 25% quan ngại AI có thể làm giảm chất lượng sản phẩm và quy trình nội bộ.

Những công việc nào dễ bị thay thế? Theo phân tích của Revelio Labs, những vị trí dễ bị AI thay thế nhất là các nghề mang tính kỹ thuật cao như kỹ sư dữ liệu, quản trị cơ sở dữ liệu, chuyên viên an ninh mạng, kiểm toán viên… Trong khi đó, các công việc đòi hỏi sự tương tác trực tiếp như dịch vụ lưu trú, sản xuất thủ công hay chăm sóc khách hàng vẫn có nhu cầu cao và ít bị ảnh hưởng.

Để thích nghi với sự thay đổi này, các doanh nghiệp cần nghĩ đến những ‘đường băng’ mới để người trẻ có thể học nghề và phát triển. Các mô hình học việc, các khóa huấn luyện có hỗ trợ AI hoặc chương trình đào tạo tích hợp công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng.

Người trẻ cần chuẩn bị hành trang mới để bước vào thị trường lao động. Không chỉ là kiến thức chuyên môn, họ cần biết cách sử dụng công cụ AI, phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng nhanh.

AI không giành mất cơ hội nghề nghiệp của người trẻ, nhưng nó đang định nghĩa lại ‘cơ hội’ đó theo cách hoàn toàn khác. Người thành công trong thời đại này là người biết tận dụng công nghệ như một bàn đạp để học hỏi, thích nghi và phát triển bền vững.

Thị trường lao động Hà Nội trong 6 tháng đầu năm 2025 đã cho thấy những tín hiệu tích cực với số lượng người nộp hồ sơ đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp giảm so với cùng kỳ năm trước. Điều này thể hiện sự chỉ đạo quyết liệt và linh hoạt của chính quyền thành phố, cùng sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chuyên môn trong công tác kết nối cung – cầu lao động đã mang lại kết quả khả quan.

Theo thống kê từ Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2025, có 34.210 người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp, giảm so với con số 37.029 cùng kỳ năm 2024. Thành phố đã ban hành quyết định hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp cho 31.000 người, với tổng kinh phí chi trả hơn 1.166 tỷ đồng, tăng 7,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, 100% người lao động nộp hồ sơ đề nghị hưởng bảo hiểm thất nghiệp đều được tư vấn, hỗ trợ tìm kiếm việc làm mới, giúp rút ngắn thời gian thất nghiệp và tạo điều kiện nhanh chóng quay lại thị trường lao động.

Hoạt động kết nối việc làm được triển khai mạnh mẽ và sáng tạo. Trong 6 tháng qua, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội đã tổ chức 128 phiên giao dịch việc làm với nhiều hình thức đa dạng, thu hút 4.084 đơn vị, doanh nghiệp cùng gần 40.000 lượt lao động tham gia phỏng vấn trực tiếp. Kết quả, 15.800 người đã được tuyển dụng ngay sau khi kết thúc các phiên giao dịch.

Không chỉ tập trung vào thị trường nội địa, Hà Nội còn tích cực đưa lao động ra nước ngoài làm việc có thời hạn. Trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã giải quyết cho 2.100 lao động đi làm việc tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) theo hợp đồng.

Để hỗ trợ người lao động, đặc biệt là nhóm yếu thế, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều chính sách tín dụng ưu đãi. Trong 6 tháng đầu năm, thành phố đã ủy thác gần 2.900 tỷ đồng qua Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách.

Bước sang nửa cuối năm 2025, Hà Nội tiếp tục đặt mục tiêu ổn định thị trường lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức. Thành phố sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách bảo hiểm thất nghiệp, đẩy mạnh số hóa và cải cách thủ tục hành chính trong tiếp nhận, xử lý hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp.

Với sự chỉ đạo quyết liệt, chính sách đồng bộ và hệ thống dịch vụ việc làm ngày càng chuyên nghiệp, Hà Nội đã và đang triển khai hiệu quả chính sách bảo hiểm thất nghiệp, không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người lao động mà còn góp phần quan trọng vào ổn định và phát triển kinh tế – xã hội. https://www.hanoi.gov.vn