Đợt mưa lớn kèm dông lốc và gió mạnh đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho hàng loạt ngôi nhà ở khu vực biên giới miền Trung. Ông Thao Hồng Sơn, Bí thư Đảng ủy xã biên giới Ia Tơi, Quảng Ngãi, xác nhận rằng hàng loạt nhà bè ở làng chài Sê San bị tốc mái do mưa to, dông lốc lớn vào ngày 22-7.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại các tỉnh dọc miền Trung trong cùng ngày. Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Wipha (bão số 3), chiều 22-7, tại xã Ia Tơi đã xảy ra mưa lớn kèm gió giật mạnh, khiến nhiều ngôi nhà bè tại làng chài Sê San bị gió lớn tốc mái, xiêu vẹo. Một số căn bị hư hỏng nặng. Các lực lượng chức năng cùng người dân đã có mặt để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả ban đầu.

Không chỉ xã biên giới Ia Tơi, nhiều nhà dân ở các xã phía tây tỉnh Quảng Ngãi cũng bị tốc mái. Tại xã Măng Ri, có 22 căn nhà dân, trường học, trụ sở UBND bị tốc mái, hư hỏng. Một số đường giao thông tại xã bị sạt do mưa.

Tại các xã biên giới Hướng Phùng, A Bung (Quảng Trị), sáng 22-7, cũng xảy ra mưa dông kèm lốc xoáy bất ngờ, khiến ít nhất 24 ngôi nhà bị tốc mái, trong đó một căn sập hoàn toàn. Chính quyền địa phương phối hợp cùng bộ đội biên phòng khẩn trương hỗ trợ người dân khắc phục thiệt hại.

Tại xã biên giới A Lưới 3, TP Huế, vào trưa 22-7, cũng xảy ra một trận lốc xoáy làm cho 2 ngôi nhà của người dân bị tốc mái hoàn toàn. Ngay sau khi nhận được tin báo, lực lượng chức năng cùng quân đội đã khẩn trương giúp nhân dân khắc phục hậu quả do lốc xoáy gây ra.

Tại xã Hùng Sơn (Đà Nẵng), khu vực giáp biên giới Việt – Lào, hơn 30 ngôi nhà của đồng bào thiểu số Cơ Tu bị tốc mái do gió mạnh. Hai căn nhà bị đổ sập hoàn toàn. Bộ đội biên phòng Ga Ry đã huy động lực lượng giúp dân lợp lại mái, dựng tạm nơi ở để ổn định sinh hoạt.

Như vậy, đợt mưa to, kèm dông lốc, gió mạnh đã đồng loạt xảy ra ở khu vực biên giới miền Trung, khiến nhiều nhà dân bị hư hỏng. Đây là trường hợp thiên tai tương tự hiếm gặp ở khu vực biên giới kéo dài từ Quảng Trị vào tận Quảng Ngãi.

Chính phủ vừa công bố quyết định hỗ trợ tỉnh Điện Biên 200 tỷ đồng để khắc phục thiệt hại do thiên tai gây ra. Quyết định này được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành vào chiều ngày 3/8/2025, trong bối cảnh tỉnh Điện Biên đang phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng từ các đợt thiên tai gần đây.

Thiên tai trong thời gian qua đã gây ra những thiệt hại lớn về người và tài sản tại tỉnh Điện Biên. Nhiều ngôi nhà bị phá hủy, cơ sở hạ tầng bị hư hỏng nặng nề, và hoạt động sản xuất của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trước tình hình đó, việc hỗ trợ khẩn cấp 200 tỷ đồng nhằm giúp tỉnh Điện Biên nhanh chóng khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân và phục hồi sản xuất là cần thiết.

Số tiền hỗ trợ sẽ được sử dụng để thực hiện các công trình khẩn cấp như sửa chữa cơ sở hạ tầng, cấp cứu và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, cũng như đầu tư vào các dự án phòng chống thiên tai dài hạn. Trong những ngày qua, các cấp chính quyền tại Điện Biên đã tích cực triển khai các biện pháp ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.

Sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ sẽ góp phần giúp tỉnh Điện Biên đẩy nhanh tiến độ khắc phục thiệt hại, đảm bảo an toàn cho người dân và phát triển kinh tế – xã hội sau thiên tai. Đây cũng là minh chứng cho sự quan tâm của Chính phủ đối với các địa phương gặp khó khăn do thiên tai, thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc hỗ trợ các tỉnh, thành phố khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định đời sống người dân và thúc đẩy phát triển bền vững.

Chính phủ hy vọng rằng với sự hỗ trợ này, tỉnh Điện Biên sẽ sớm vượt qua khó khăn, khôi phục lại tình hình kinh tế – xã hội và mang lại cuộc sống ổn định cho người dân. Đồng thời, chính quyền và người dân tỉnh Điện Biên cũng cần tiếp tục nỗ lực để phòng chống thiên tai, giảm thiểu thiệt hại và nâng cao khả năng ứng phó với các tình huống khẩn cấp.

Trong thời gian tới, tỉnh Điện Biên cần tập trung vào việc triển khai hiệu quả các dự án phòng chống thiên tai, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về phòng chống thiên tai, cũng như tăng cường hợp tác với các cơ quan chức năng để nhanh chóng tiếp cận và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng.

Thông tin về quyết định hỗ trợ có thể được tham khảo tại trang web của Chính phủ. Thêm vào đó, những thông tin cập nhật về tình hình thiên tai tại tỉnh Điện Biên và các hoạt động hỗ trợ có thể được tìm thấy trên các trang thông tin điện tử của UBND tỉnh Điện Biên cũng như các cơ quan truyền thông địa phương.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025 cần đảm bảo nguyên tắc ‘ba phải’ để tăng tính chủ động. Các nguyên tắc này bao gồm: Phải từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố; Phải ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, kịp thời, phù hợp và an toàn, hiệu quả; Phải chung tay khắc phục cơ bản, toàn dân, toàn diện, toàn phần.

Tại hội nghị của Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia, Thủ tướng chỉ ra rằng cường độ và tần suất, tác hại của thiên tai ở nước ta ngày càng nặng nề, vượt qua mọi kỷ lục, gây thiệt hại về người và của rất lớn. Để ứng phó với tình hình thiên tai phức tạp, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng cần làm tốt công tác cảnh báo, dự báo, nắm tình hình; ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, bám sát thực tiễn.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng cần chuyển đổi tư duy ứng phó kịp thời, chủ động phòng ngừa, khắc phục hiệu quả, lấy con người làm trung tâm, chủ thể. Việc quản lý rủi ro thiên tai là trọng tâm trong thực hiện kế hoạch kinh tế xã hội. Cần nâng cao năng lực dự báo, ứng phó khắc phục hậu quả; đầu tư hạ tầng cần thiết để khi ứng phó, khắc phục, dự báo có đủ điều kiện, công cụ đánh giá.

Thủ tướng cho rằng, cần rút kinh nghiệm từ các tồn tại, hạn chế, đặc biệt là trong công tác dự báo, cảnh báo và truyền thông. Sự chủ quan, lơ là của người dân cần được khắc phục. Năng lực chống chịu của hạ tầng kinh tế kỹ thuật còn nhiều hạn chế cần được đầu tư nâng cao.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các lực lượng liên quan tăng cường quản lý quỹ phòng thủ dân sự hiệu quả; tổ chức vận hành các đơn vị phòng thủ dân sự hiệu quả, chuyên nghiệp. Phối hợp cơ quan thông tin tuyên truyền, dự báo, xây dựng Tổng đài 112 tiếp nhận hệ thống thông tin về thảm họa, sự cố, thiên tai.

Nhà mạng Viettel đang chuẩn bị triển khai giải pháp sử dụng máy bay không người lái (drone) có khả năng phát sóng 4G trong bán kính 6 km để duy trì liên lạc tại các vùng bị cô lập do thiên tai. Giải pháp này là một phần trong các phương án mà nhà mạng này chuẩn bị để sẵn sàng cho việc cứu hộ cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp.

Drone được trang bị khả năng bay ở độ cao 50-100 m, tạo vùng phủ sóng với bán kính đạt 6 km, giúp tiếp cận các khu vực ngập lụt, sạt lở hoặc địa hình đồi núi che chắn trong điều kiện các tuyến đường bị cô lập, xe phát sóng không thể tiếp cận. Điều này đảm bảo thông suốt liên lạc phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn.

Việc dùng drone phát sóng từng được Viettel giới thiệu tại triển lãm MWC 2025 tại Tây Ban Nha hồi đầu năm. Giải pháp sử dụng máy bay không người lái có khả năng mang tải 35-45 kg, gắn thiết bị thu phát sóng trên thân, được kết nối với các thiết bị mặt đất bằng hệ thống cáp hybrid siêu nhẹ, dài 100-200 m, tích hợp cả điện và tín hiệu quang.

Khi sử dụng, nguồn điện xoay chiều 380 V lấy từ điện lưới hoặc máy phát điện dưới mặt đất sẽ được chuyển thành điện áp một chiều 1.000 V để truyền tải lên drone. Module chuyển đổi nguồn lắp trên cao giúp cấp nguồn điện liên tục, ổn định duy trì thiết bị bay liên tục trong thời gian dài. Ngoài ra, drone cũng tích hợp pin dự phòng có chức năng đảm bảo hạ cánh khẩn cấp khi mất nguồn xoay chiều dưới đất.

Theo Viettel, giải pháp cho phép thiết lập dịch vụ trong vòng 1-2 tiếng với drone mang bộ thiết bị phát sóng và ăng-ten lên cao 50-100 m, kết hợp truyền dẫn vệ tinh, cung cấp vùng phủ sóng với bán kính đến 6 km cho dịch vụ 4G. Hệ thống có thể hoạt động trong thời gian dài đến 24 tiếng.

Ngoài drone, nhà mạng này cho biết đã sẵn sàng các phương án dự phòng ắc-quy, máy phát điện để vận hành trạm trong điều kiện bị ảnh hưởng bởi thiên tai. 100 đội ứng cứu thông tin nhà trạm, tuyến cáp được điều động, 150 đội xử lý sự cố thuê bao băng rộng cố định và 30 đội sửa chữa máy phát điện đến hỗ trợ các tỉnh bị ảnh hưởng bởi bão và hoàn lưu.

Trước đó, dưới sự chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các nhà mạng đã mở roaming, liên thông sóng viễn thông để người dùng nhà mạng này có thể sử dụng sóng từ nhà mạng khác trong trường hợp một nhà mạng gặp sự cố. Đến ngày 24/7, Viettel cho biết đã mở roaming tại 27 xã ở Nghệ An, đảm bảo cho thuê bao di động trong các khu vực này cơ bản duy trì hoạt động, đáp ứng nhu cầu liên lạc cho công tác cứu hộ, cứu nạn; đồng thời cộng 20.000 đồng vào tài khoản cho 31.000 khách hàng để duy trì liên lạc trong lúc khẩn cấp.

Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng với cường độ và tần suất khó lường, việc ứng dụng công nghệ cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp các khu vực và cộng đồng dân cư nâng cao khả năng phòng ngừa và ứng phó. Hiện nay, nhiều nền tảng số và ứng dụng miễn phí cho phép người dân theo dõi tình hình mưa bão, ngập lụt một cách trực quan.

Một trong những công cụ hữu ích nhất là hệ thống Hymetnet – radar thời tiết thời gian thực của Việt Nam. Hệ thống này được phát triển bởi Trung tâm Kỹ thuật Quan trắc Khí tượng Thủy văn và cập nhật dữ liệu mỗi 5-10 phút, cho phép người dùng theo dõi các vùng mưa, sét, lượng mưa tích lũy từ 17 trạm radar trải dài trên toàn quốc. Những bản đồ động giúp người dân nhận biết sớm các vùng có khả năng mưa lớn, lũ quét hoặc giông sét.

Người dân ở khu vực miền núi có thể truy cập vào website https://luquetsatlo.nchmf.gov để nắm bắt khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất. Thông tin này có thể cứu mạng và hỗ trợ việc sơ tán kịp thời trong thời tiết xấu.

Ngoài ra, ứng dụng Windy (https://www.windy.com) cũng cung cấp bản đồ tương tác về sức gió, lượng mưa, hướng đi của bão và mức độ ảnh hưởng thời gian thực. Đối với người dân Hà Nội, công cụ giám sát ngập lụt cụ thể theo từng tuyến phố đã được triển khai thông qua hệ thống HSDC Maps. Cập nhật từ camera thực tế, hệ thống này cung cấp thông tin ngập úng trên Cổng thông tin điện tử Hà Nội (https://hanoi.gov.vn) và website của Công ty Thoát nước Hà Nội (https://thoatnuochanoi.vn).

Các website chính thức của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia như https://thoitietvietnam.gov.vn và https://nchmf.gov.vn vẫn là nguồn tin chuẩn xác nhất, cung cấp thông tin tổng hợp về mưa, lũ, điểm ngập và cảnh báo sớm trên cả nước.

Hiện nay, Việt Nam đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào hệ thống cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực – một bước tiến vượt bậc trong quản lý rủi ro thiên tai. Tại Hà Nội, các cảm biến mực nước đã được lắp đặt ở các điểm thoát nước trọng yếu. Khi có mưa lớn, dữ liệu sẽ được truyền về Trung tâm để phân tích, giúp các cơ quan chức năng nhận biết sớm nguy cơ ngập cục bộ.

Việc nghiên cứu triển khai công nghệ Flood4Cast, với sự hỗ trợ của Vương quốc Bỉ, đang được thử nghiệm tại Hà Nội và Đà Nẵng. Flood4Cast cho phép dự báo ngập chi tiết theo tuyến đường, xác định phạm vi và độ sâu ngập tính từ 3-6 giờ.

Bên cạnh đó, nghiên cứu của nhóm TS Trần Anh Phương và các nhà khoa học (Viện Khoa học Tài nguyên nước) đã phát triển hệ thống cảnh báo lũ, lụt và hạn hán theo thời gian thực trên nền tảng WebGIS. Hệ thống này tự động thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến đo mưa, mực nước, kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và mô hình toán học để đưa ra dự báo chính xác mà không cần vận hành thủ công.

Việc theo dõi mưa bão và cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã và đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh diễn biến khí hậu ngày càng cực đoan. Với sự hỗ trợ của công nghệ, từ cảm biến, AI đến bản đồ số, người dân Việt Nam có thể chủ động bảo vệ bản thân và cộng đồng trước thời tiết cực đoan. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các cơ quan chức năng nâng cao năng lực dự báo, lập kế hoạch ứng phó và xây dựng đô thị an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.

Tình hình thiệt hại sau lũ tại Nghệ An vẫn còn rất nghiêm trọng. Nhiều ngôi nhà của người dân ở các xã miền núi bị lũ cuốn trôi, vùi lấp trong bùn đất. Để hỗ trợ người dân, Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An đã huy động tối đa nhân lực để giúp đỡ dọn dẹp, bới bùn đất tìm tài sản.

Mặc dù trận lũ đã đi qua, nhưng tại nhiều xã vùng núi của tỉnh Nghệ An, cảnh tượng hoang tàn vẫn hiện hữu. Bùn đất phủ kín khắp nơi, có nơi dày tới hơn một mét, nhấn chìm nhiều tài sản của người dân trong lớp bùn đặc quánh. Trước tình hình đó, gần 500 cán bộ, chiến sĩ thuộc các lực lượng vũ trang như Trung đoàn 335 (Sư đoàn 324), Trung đoàn 764 (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Nghệ An), cơ quan Bộ CHQS tỉnh, cùng cán bộ, chiến sĩ Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực (gồm Bộ đội Biên phòng tỉnh và lực lượng dân quân tự vệ địa phương) đã nhanh chóng có mặt tại những khu vực dân cư bị thiệt hại nặng nề nhất.

Tại đây, họ phối hợp với chính quyền địa phương để dọn dẹp bùn đất, thu gom rác thải và khắc phục hậu quả thiên tai. Các Đồn Biên phòng Mỹ Lý, Đồn Biên phòng Châu Khê, Đồn Biên phòng Tam Quang… (BĐBP tỉnh Nghệ An) đã cử hàng trăm cán bộ, chiến sĩ đến những bản thiệt hại nghiêm trọng sau mưa bão để hỗ trợ bà con dọn dẹp, bới bùn đất tìm tài sản.

Theo báo cáo mới nhất từ Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, tính đến ngày 25/7, mưa lũ kéo dài đã gây thiệt hại nghiêm trọng trên diện rộng, ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân trong tỉnh. Toàn tỉnh ghi nhận 4 người thiệt mạng, 1 người mất tích và 4 người bị thương do ảnh hưởng của mưa lũ. Hơn 1.000 ngôi nhà bị hư hỏng, nhiều khu vực bị ngập sâu trong bùn đất, khiến cuộc sống của người dân đảo lộn.

Mưa lũ cũng gây thiệt hại lớn đến hệ thống hạ tầng, bao gồm các công trình giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế và nhiều cơ sở sản xuất nông nghiệp. Nhiều tuyến đường bị sạt lở, chia cắt, gây khó khăn cho công tác cứu hộ và hỗ trợ người dân.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, ông Lê Hồng Vinh, đã yêu cầu lực lượng vũ trang trên địa bàn huy động phương tiện, nhân lực để hỗ trợ nhân dân xử lý môi trường, phòng chống dịch bệnh, đồng thời khẩn trương khắc phục nhà cửa bị hư hỏng. Lãnh đạo tỉnh Nghệ An khẳng định sẽ tập trung mọi nguồn lực, huy động các lực lượng để nhanh chóng khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định đời sống cho người dân tại các khu vực bị ảnh hưởng.

Vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 trên vùng biển Quảng Ninh đã gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, đặt ra vấn đề cấp thiết về việc ứng phó hiệu quả hơn với thiên tai và các sự cố do thiên tai gây ra. Tàu Vịnh Xanh58, chở 46 hành khách và 3 thuyền viên, rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh lúc 12h55 ngày 19/7. Chỉ 35 phút sau, khi gần hang Đầu Gỗ, tàu gặp dông gió lớn, khiến tàu bị lật, tất cả người trên tàu rơi xuống biển. Đến 14h05 cùng ngày, tàu mất kết nối GPS.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, cơn dông chiều 19/7 đã quét rất mạnh từ miền Bắc vào miền Trung do ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục đi qua Bắc Bộ, không phải do ảnh hưởng của bão số 3. Đây là một siêu mây dông hiếm gặp trong khí tượng, rất khó dự báo. Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ninh đã có cảnh báo dông lốc, và tàu Vịnh Xanh58 đã rời bến được hơn 30 phút.

Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cao Lê Tuấn Anh nhận định, vụ lật tàu du lịch Vịnh Xanh58 là sự cố thiên tai hi hữu, bất khả kháng và không mong muốn. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải đánh giá khách quan để không để ảnh hưởng đến sự phát triển chung của ngành du lịch. Ông Cao Lê Tuấn Anh cũng lưu ý không chủ quan, lơ là; sự việc lật tàu Vịnh Xanh58 là sự cảnh tỉnh để các cơ quan chức năng, những người làm trong lĩnh vực du lịch, các chủ tàu, các thuyền viên hoàn chỉnh lại quy trình an toàn. Trong đó, cần phải ban hành quy trình an toàn ngay từ khi xuống tàu.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cho biết, đối với sự việc này cần phải cảnh báo và khuyến nghị cho các cơ sở kinh doanh du lịch thường xuyên phải bảo đảm an toàn cho du khách. Còn đối với thiên tai, địch họa cần chủ động phòng ngừa và ứng phó kịp thời.

TS Phạm Hà, Chủ tịch LuxGroup, cho rằng vụ lật tàu lần này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ rằng cần một cuộc cách mạng về đăng kiểm, quản lý, cứu hộ thời 4.0. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải số hóa, giám sát theo thời gian thực để bảo vệ tính mạng cho du khách. TS. Phạm Hà cũng lưu ý, kiểu tàu vỏ đồng, thiết kế đáy phẳng, lại sử dụng vật liệu nhẹ dễ chìm, kiểu lật úp – nếu tiếp tục đưa vào khai thác sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Bởi loại tàu này có phần đáy quá nông, thân tàu nhẹ và dễ bị nung nóng dưới trời nắng gay gắt. Khi đỗ neo lâu ở vị trí cao trên boong để ăn trưa, nếu gặp mưa lớn kèm gió mạnh, tàu rất dễ bị lật.

Như vậy, vụ lật tàu Vịnh Xanh58 là một lời cảnh tỉnh cho ngành du lịch và các cơ quan chức năng về việc cần phải đặt vấn đề an toàn lên hàng đầu. Để tránh những sự cố tương tự xảy ra trong tương lai, cần có những giải pháp hiệu quả và đồng bộ, bao gồm việc hoàn chỉnh quy trình an toàn, nâng cao chất lượng các phương tiện giao thông, và tăng cường công tác dự báo và cảnh báo thiên tai.