Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory sử dụng để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc.

Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính. Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.

TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu. Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ.

Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy. GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

Việc ứng dụng công nghệ giải mã gene trong dự án Ngân hàng gene không chỉ giúp xác định danh tính liệt sĩ mà còn mở ra nhiều khả năng trong lĩnh vực y tế và nghiên cứu khoa học. Dự án này cũng thể hiện sự nỗ lực của chính phủ và các chuyên gia trong việc tìm kiếm và xác định danh tính các liệt sĩ, đồng thời tri ân những người đã hy sinh vì Tổ quốc.

Đến nay, dự án đã đạt được những kết quả đáng kể, tuy nhiên vẫn còn nhiều việc cần làm để hoàn thiện cơ sở dữ liệu ADN và xác định danh tính các liệt sĩ còn lại. Với sự hỗ trợ của công nghệ giải mã gene, hy vọng rằng danh tính của các liệt sĩ sẽ được xác định nhanh chóng và chính xác, giúp các gia đình tìm lại người thân và tri ân những người đã hy sinh vì Tổ quốc.

Trong bối cảnh công tác xác minh danh tính liệt sĩ tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, các cơ quan chức năng đang tích cực đẩy mạnh các giải pháp công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế. Mục tiêu là đẩy nhanh tiến độ giám định ADN, từ đó làm sáng tỏ thông tin của hàng nghìn liệt sĩ vẫn chưa được xác minh.

Theo thống kê, đến nay cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ. Thêm vào đó, có khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập và xác định danh tính. Trước những con số này, ngành chức năng đã đề ra mục tiêu đến năm 2030, phấn đấu xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN.

Để đạt mục tiêu này, việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong quá trình giám định ADN được coi là một bước tiến quan trọng. Công nghệ không chỉ giúp đẩy nhanh tiến độ mà còn nâng cao độ chính xác trong xác định danh tính liệt sĩ. Bên cạnh đó, việc mở rộng hợp tác quốc tế cũng đóng một vai trò quan trọng, giúp Việt Nam có thể tiếp cận với những công nghệ mới và kinh nghiệm từ các nước khác.

Các nỗ lực này không chỉ nhằm giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ mà còn góp phần tri ân và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Qua đó, công tác an dân và ổn định xã hội cũng được tăng cường, xây dựng niềm tin và sự đồng thuận trong cộng đồng.

Với những bước tiến mới trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ thông qua việc ứng dụng công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế, hy vọng rằng những tồn tại lâu năm sẽ được giải quyết. Điều này không chỉ mang lại sự an ủi cho các gia đình liệt sĩ mà còn là sự ghi nhớ và tôn vinh những người đã ngã xuống vì Tổ quốc.

Thông tin từ các nguồn đáng tin cậy và những nỗ lực không ngừng nghỉ của các cơ quan chức năng đang tạo ra những chuyển biến tích cực trong công tác này. Theo dõi và ủng hộ là cách chúng ta thể hiện lòng tri ân và đồng hành cùng những nỗ lực này.