Khoa học – Taichinhnhadat.com https://taichinhnhadat.com Trang thông tin tài chính - nhà đất Việt Nam Tue, 23 Sep 2025 02:59:04 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/taichinhnhadat/2025/08/taichinhnhadat.svg Khoa học – Taichinhnhadat.com https://taichinhnhadat.com 32 32 Thị trường trong nước – ‘cứu cánh’ cho xuất khẩu thủy sản https://taichinhnhadat.com/thi-truong-trong-nuoc-cuu-canh-cho-xuat-khau-thuy-san/ Tue, 23 Sep 2025 02:59:01 +0000 https://taichinhnhadat.com/thi-truong-trong-nuoc-cuu-canh-cho-xuat-khau-thuy-san/

Ngày 1/8, tại Hà Nội, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam tổ chức Hội nghị thúc đẩy tiêu thụ thủy sản phục vụ nhu cầu trong nước. Hội nghị này nhằm tìm kiếm giải pháp để tăng cường tiêu thụ thủy sản trong nước, trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Ông Trần Hữu Linh phát biểu tại hội nghị
Ông Trần Hữu Linh phát biểu tại hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, nhấn mạnh vai trò đặc biệt của thị trường trong nước trong bối cảnh xuất khẩu đối mặt nhiều khó khăn. Ông cho biết, chỉ trong vài tháng qua, thị trường nội địa đã có nhiều chuyển biến, cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ từ Chính phủ và các bộ, ngành. Đây là thời điểm quan trọng để nhìn nhận lại vai trò của thị trường nội địa như một dư địa chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

Theo ông Linh, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt trên 10 tỷ USD, đạt 106% kế hoạch và tăng hơn 12% so với năm 2023. Tuy nhiên, trước biến động từ các thị trường lớn như Mỹ, cùng áp lực cạnh tranh từ nhiều quốc gia, việc mở rộng tiêu thụ nội địa là hướng đi tất yếu. Ông cũng dẫn chứng, ngành thủy sản giải quyết tới 3-4 triệu lao động, chiếm khoảng 4-5% GDP, nhưng tiêu dùng trong nước vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.

Bình quân mỗi người Việt Nam tiêu thụ khoảng 40kg thủy sản/năm – thấp hơn đáng kể so với mức 60-70kg ở các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Malaysia. Ông Linh nhấn mạnh, cần có tư duy bài bản, chiến lược dài hạn, từ sản xuất đến phân phối, nhằm mở rộng dung lượng tiêu thụ trong nước.

Cục trưởng Linh chỉ rõ, hiện nay tỷ trọng thuỷ sản nội địa chiếm khoảng 60-70% với các mặt hàng chủ lực bao gồm tôm, cá basa, mực, cá biển; thuỷ sản nhập khẩu vẫn chiếm từ 30-40%. Để khai thác hết tiềm năng của thị trường nội địa, tăng thị phần tiêu thụ thủy sản sản xuất trong nước, các doanh nghiệp sản xuất thủy sản cần quan tâm phát triển kênh phân phối sản phẩm tại thị trường trong nước, đồng thời cần có sự đồng hành và hỗ trợ tích cực của các doanh nghiệp phân phối lớn.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cũng cho rằng, thị trường nội địa đang ngày càng khẳng định vai trò chiến lược trong mục tiêu phát triển bền vững và dài hạn của doanh nghiệp. Việc gắn tiêu thụ nội địa với xuất khẩu, có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, nguyên liệu, từ đó tăng được sức cạnh tranh.

Tuy nhiên, thực tế, rất nhiều doanh nghiệp xuất khẩu bài bản, có chỗ đứng trên thị trường quốc tế, nhưng lại khó cạnh tranh trên sân nhà. Thị trường thủy hải sản hiện nay đang thiếu minh bạch về chất lượng, khi rất nhiều nhà máy sản xuất nội địa đầu tư thấp, giá thành rẻ. Trong khi doanh nghiệp xuất khẩu làm bài bản, chi phí cao (do đầu tư nhà máy đạt chứng chỉ quốc tế, nhân công, thuế…), không thu hút được người tiêu dùng, dù chất lượng vượt trội.

Hội nghị cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ phía doanh nghiệp phân phối và các công ty sản xuất, chế biến thủy sản về những khó khăn đang gặp phải khi phát triển thị trường nội địa. Không ít doanh nghiệp cho rằng, chi phí logistics, vận chuyển và bảo quản thủy sản trong nước vẫn còn cao, khiến giá thành sản phẩm khó cạnh tranh với hàng nhập khẩu. Nhiều ý kiến cũng đề cập đến tình trạng thiếu hụt hạ tầng chợ đầu mối chuyên biệt, mạng lưới phân phối chưa đồng bộ giữa các vùng miền, gây cản trở lớn trong việc mở rộng kênh tiêu thụ.

Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh, thị trường nội địa không chỉ là “bệ đỡ” trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó, mà cần được xác định là một chiến lược dài hạn, mang tính nền tảng đối với sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Ông Linh cho rằng các doanh nghiệp không thể tiếp tục xem tiêu dùng trong nước là kênh phụ, hay nơi tiêu thụ sản phẩm xuất khẩu dư thừa, mà cần chủ động xây dựng chiến lược riêng cho thị trường này, với đầy đủ các khâu từ nuôi trồng, sản xuất, phân phối đến hậu kiểm.

Cũng theo Cục trưởng, việc phát triển thị trường trong nước không thể thành công nếu thiếu sự thấu hiểu hành vi người tiêu dùng và tính đặc thù vùng miền. Vì vậy, doanh nghiệp cần tăng cường nghiên cứu thị hiếu, khẩu vị và xu hướng tiêu dùng mới, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm để tiếp cận rộng rãi hơn các nhóm khách hàng, đặc biệt là tầng lớp trung lưu đang gia tăng nhanh chóng.

]]>
Pin thể rắn – bước tiến mới trong công nghệ lưu trữ năng lượng https://taichinhnhadat.com/pin-the-ran-buoc-tien-moi-trong-cong-nghe-luu-tru-nang-luong/ Mon, 22 Sep 2025 18:43:50 +0000 https://taichinhnhadat.com/pin-the-ran-buoc-tien-moi-trong-cong-nghe-luu-tru-nang-luong/

Pin thể rắn đang nổi lên như một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực công nghệ năng lượng, hứa hẹn sẽ cách mạng hóa cách cung cấp năng lượng cho thế giới. Với khả năng sạc nhanh chóng chỉ trong vài phút và tuổi thọ dài hơn đáng kể so với pin lithium-ion hiện tại, pin thể rắn đang được xem là tương lai của ngành công nghiệp năng lượng.

Pin thể rắn sạc trong 3 phút và không bao giờ bắt lửa tại sao vẫn chưa có trong điện thoại và ô tô của bạn?- Ảnh 3.
Pin thể rắn sạc trong 3 phút và không bao giờ bắt lửa tại sao vẫn chưa có trong điện thoại và ô tô của bạn?- Ảnh 3.

Giáo sư Cengiz S. Ozkan, đồng tác giả chính của nghiên cứu, cho biết rằng pin thể rắn đang ngày càng tiến gần hơn đến hiện thực. Bài đánh giá của nhóm nghiên cứu cho thấy khoa học đã tiến xa đến đâu và cần những bước tiếp theo nào để đưa những loại pin này vào sử dụng hàng ngày. Theo ông, việc phát triển pin thể rắn không chỉ là một bước tiến công nghệ mà còn đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các nguyên liệu và quy trình sản xuất.

Pin thể rắn sạc trong 3 phút và không bao giờ bắt lửa tại sao vẫn chưa có trong điện thoại và ô tô của bạn?- Ảnh 2.
Pin thể rắn sạc trong 3 phút và không bao giờ bắt lửa tại sao vẫn chưa có trong điện thoại và ô tô của bạn?- Ảnh 2.

Pin thể rắn hoạt động dựa trên nguyên lý tương tự pin lithium-ion, nhưng thay vì sử dụng chất lỏng dễ cháy để di chuyển các ion lithium, pin thể rắn sử dụng vật liệu rắn như gốm, polyme hoặc các hợp chất gốc sulfide. Sự thay đổi này không chỉ loại bỏ hoàn toàn nguy cơ cháy nổ, mà còn cho phép sử dụng kim loại lithium nguyên chất làm cực dương, giúp pin nhẹ hơn, dung lượng cao hơn và tuổi thọ dài hơn đáng kể.

Tốc độ sạc của pin thể rắn cũng vượt trội so với pin lithium-ion. Các thiết kế mới có thể đạt mức sạc 80% trong 12 phút, thậm chí chỉ 3 phút. Ngoài ra, pin thể rắn còn có tuổi thọ dài hơn, có thể duy trì hơn 90% dung lượng ngay cả sau 5.000 chu kỳ sạc. Điều này có nghĩa là người dùng có thể sử dụng pin thể rắn trong thời gian dài mà không cần lo lắng về việc giảm dung lượng.

Tuy nhiên, việc thương mại hóa pin thể rắn vẫn còn là một thách thức. Pin thể rắn vẫn còn đắt đỏ và khó sản xuất ở quy mô lớn. Các vấn đề về giao diện, nơi các lớp rắn gặp nhau, vẫn ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ pin. Để giải quyết vấn đề này, các nhà nghiên cứu cần tìm ra cách để cải thiện quy trình sản xuất và giảm chi phí.

Các công ty lớn như Toyota, Samsung, QuantumScape và Solid Power đang đầu tư mạnh vào pin thể rắn. Tuy nhiên, để pin thể rắn thực sự đến được tay người tiêu dùng đại chúng, các chuyên gia ước tính vẫn còn cần thêm nhiều năm nữa. Dự kiến, pin thể rắn sẽ được thương mại hóa vào cuối década này.

Pin thể rắn hứa hẹn khả năng tái chế tốt hơn pin lỏng, nhưng nhiều hóa chất điện phân rắn vẫn thiếu các giải pháp phục hồi bền vững. Việc phát triển pin thể rắn sẽ cần kỹ thuật chế tạo cẩn thận, đầu tư lớn và những đột phá khoa học cơ bản để có thể hiểu và triển khai đầy đủ tiềm năng của nó. Nhìn chung, pin thể rắn đang là một trong những công nghệ năng lượng hứa hẹn nhất hiện nay, và việc tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sẽ giúp đưa công nghệ này đến gần hơn với thực tế.

]]>
Giải mã gen của 8.000 hài cốt liệt sĩ nhờ công nghệ phân tích ADN ty thể https://taichinhnhadat.com/giai-ma-gen-cua-8-000-hai-cot-liet-si-nho-cong-nghe-phan-tich-adn-ty-the/ Mon, 22 Sep 2025 10:28:11 +0000 https://taichinhnhadat.com/giai-ma-gen-cua-8-000-hai-cot-liet-si-nho-cong-nghe-phan-tich-adn-ty-the/

Việc giám định hài cốt liệt sĩ đang gặp khó khăn do các mẫu xương thường bị phân hủy nặng sau thời gian dài chôn cất. Tiến sĩ Trần Trung Thành, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Giám định ADN, Viện Sinh học, cho biết khoảng 30% số mẫu thu thập không cho ra kết quả sau khi giám định. Điều này đòi hỏi sự phát triển của công nghệ và quy trình mới để nâng cao hiệu quả giám định.

Từ tháng 7/2019 đến nay, Trung tâm Giám định ADN đã phát triển 13 quy trình, thực hiện 800 đợt tách chiết ADN từ các mẫu xương lâu năm, tương đương khoảng 8.000 mẫu hài cốt liệt sĩ. Tỷ lệ tách chiết thành công dựa trên công nghệ phân tích ADN ty thể đạt 22%, góp phần trả lại danh tính nhiều liệt sĩ và giải mã được nhiều hệ gen của hài cốt liệt sĩ. Hiện tại, trung tâm đang lưu trữ khoảng 7.000 mẫu hài cốt liệt sĩ và có công suất giám định 4.000 mẫu/năm.

Để nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh, dự án ODA không hoàn lại “Nâng cao năng lực giám định hài cốt trong chiến tranh thông qua hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và tiếp nhận trang thiết bị, hóa chất, vật tư tiêu hao” do Chính phủ Hoa Kỳ tài trợ đã được triển khai. Dự án này nhằm phát triển một hệ thống toàn diện để đối khớp ADN từ hài cốt bị phân hủy nặng với ADN từ các gia đình đang tìm kiếm người thân.

Khi áp dụng công nghệ phân tích ADN mới, cho phép khớp nối các mẫu không giới hạn dòng mẹ, đồng thời chấp nhận các mẫu họ hàng xa của cả dòng bố và dòng mẹ, số mẫu đối khớp thành công đạt 70/100 mẫu. Công nghệ mới được lựa chọn nhờ ứng dụng công nghệ giải trình tự thế hệ mới kết hợp phân tích các chỉ thị di truyền SNP trên gen nhân, cho phép xác định quan hệ huyết thống xa đến 4-5 thế hệ.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phí Quyết Tiến, Phó Viện trưởng Viện Sinh học, cho biết công nghệ mới này có khả năng phân tích các mẫu ADN bị phân mảnh với độ tuổi mẫu từ 50-70 năm. Viện đã chủ động đầu tư nghiên cứu, tiếp cận và làm chủ công nghệ hiện đại trong lĩnh vực giám định ADN, không chỉ mang ý nghĩa chuyên môn, mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc hiện thực hóa các chủ trương lớn của Đảng.

Hiện tại, việc giám định hài cốt liệt sĩ không chỉ là một vấn đề chuyên môn mà còn liên quan đến việc tìm kiếm và trả lại danh tính cho các liệt sĩ, giúp gia đình họ tìm lại người thân. Công nghệ mới sẽ giúp nâng cao hiệu quả giám định và mang lại hy vọng cho nhiều gia đình đang tìm kiếm người thân.

Tìm hiểu thêm về công nghệ phân tích ADN và ứng dụng trong giám định hài cốt liệt sĩ.

]]>
Không khí trong nhà và ô tô chứa hàng nghìn hạt vi nhựa gây hại https://taichinhnhadat.com/khong-khi-trong-nha-va-o-to-chua-hang-nghin-hat-vi-nhua-gay-hai/ Sun, 21 Sep 2025 21:28:18 +0000 https://taichinhnhadat.com/khong-khi-trong-nha-va-o-to-chua-hang-nghin-hat-vi-nhua-gay-hai/

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí PLOS One đã đưa ra lời cảnh báo về sự hiện diện của hàng nghìn hạt vi nhựa cực nhỏ trong không khí trong nhà và ô tô. Những hạt vi nhựa này có khả năng xâm nhập sâu vào phổi và tích tụ trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng. Theo nghiên cứu, mỗi người trưởng thành có thể hít phải khoảng 68.000 hạt vi nhựa mỗi ngày từ không khí trong nhà.

Vi nhựa là những hạt nhỏ có thể đi sâu vào phổi và thậm chí có thể đi vào máu. Ảnh: iStock
Vi nhựa là những hạt nhỏ có thể đi sâu vào phổi và thậm chí có thể đi vào máu. Ảnh: iStock

Các hạt vi nhựa siêu nhỏ này có kích thước dao động từ 1 đến 10 micromet, nhỏ hơn cả tế bào hồng cầu. Chúng chủ yếu phát sinh từ sự hao mòn của các vật liệu nhựa trong đời sống hàng ngày, chẳng hạn như đồ gia dụng, vải nội thất, rèm cửa, thảm trải sàn và đặc biệt là các chi tiết trong xe hơi.

Nghiên cứu cho thấy mức độ vi nhựa bên trong ô tô cao hơn bên trong nhà. Ảnh: Getty Images
Nghiên cứu cho thấy mức độ vi nhựa bên trong ô tô cao hơn bên trong nhà. Ảnh: Getty Images

Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng việc tiếp xúc lâu dài với vi nhựa có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, bao gồm rối loạn nội tiết, vô sinh và dị tật bẩm sinh, rối loạn phát triển thần kinh, bệnh tim mạch và ung thư.

Một hình ảnh kính hiển vi điện tử của một màng lọc với các hạt vi nhựa bị mắc kẹt bên trong. Ảnh: Science Alert
Một hình ảnh kính hiển vi điện tử của một màng lọc với các hạt vi nhựa bị mắc kẹt bên trong. Ảnh: Science Alert

Đặc biệt, cabin ô tô được mô tả là môi trường lý tưởng để tích tụ vi nhựa: không gian kín, ít thông gió và chứa nhiều vật liệu nhựa dễ phân rã dưới tác động của nhiệt độ, ma sát và ánh nắng. Kết quả cho thấy mỗi mét khối không khí trong xe chứa 2.238 hạt vi nhựa – cao gấp 4 lần so với trong nhà ở.

Theo nghiên cứu, không khí trong nhà bị ô nhiễm rất nhiều vi nhựa, với nồng độ trung bình là 528 hạt vi nhựa trên một mét khối. Nồng độ này cao hơn gấp 100 lần so với ước tính trước đây. Ảnh: Getty Images
Theo nghiên cứu, không khí trong nhà bị ô nhiễm rất nhiều vi nhựa, với nồng độ trung bình là 528 hạt vi nhựa trên một mét khối. Nồng độ này cao hơn gấp 100 lần so với ước tính trước đây. Ảnh: Getty Images

Dù vi nhựa có mặt ở khắp nơi, các chuyên gia khẳng định mỗi cá nhân vẫn có thể giảm thiểu đáng kể mức độ phơi nhiễm nếu thay đổi một số thói quen hàng ngày. Một số biện pháp có thể được thực hiện như tránh sử dụng đồ nhựa dùng một lần, sử dụng ly inox, cốc thủy tinh và hộp đựng bằng thủy tinh thay cho đồ nhựa, không hâm nóng thực phẩm trong bao bì nhựa, mang túi vải khi đi siêu thị và hạn chế sử dụng túi nilon.

Các nhà nghiên cứu đã tính toán số lượng hạt vi nhựa có kích thước khác nhau mà con người hít phải mỗi ngày khi ở trong môi trường trong nhà. Ảnh: Science Alert
Các nhà nghiên cứu đã tính toán số lượng hạt vi nhựa có kích thước khác nhau mà con người hít phải mỗi ngày khi ở trong môi trường trong nhà. Ảnh: Science Alert

Như vậy, vi nhựa không còn là vấn đề môi trường xa vời mà đã trở thành một mối nguy rõ ràng đối với sức khỏe cộng đồng. Khi không khí mà chúng ta hít thở mỗi ngày, ngay trong nhà ở hay xe ô tô, đã bị bao phủ bởi hạt nhựa siêu nhỏ, việc nhận thức rõ rủi ro và thay đổi hành vi tiêu dùng là điều cấp thiết.

Để biết thêm thông tin về vấn đề này, bạn có thể tham khảo các nguồn tin cậy như PLOS One và các tổ chức y tế uy tín khác.

]]>
Vì sao phụ nữ có xu hướng ganh ghét đồng giới hơn? https://taichinhnhadat.com/vi-sao-phu-nu-co-xu-huong-ganh-ghet-dong-gioi-hon/ Sat, 20 Sep 2025 16:43:26 +0000 https://taichinhnhadat.com/vi-sao-phu-nu-co-xu-huong-ganh-ghet-dong-gioi-hon/

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature vào năm 2023 đã khám phá thế giới phức tạp của sự cạnh tranh nội bộ gián tiếp giữa phụ nữ. Nghiên cứu này, do Giáo sư Tim Clutton-Brock từ Đại học Cambridge thực hiện, đã thu thập dữ liệu từ gần 600 người từ 25 đến 45 tuổi, đã kết hôn và có con. Họ được yêu cầu đánh giá phản ứng của những người đồng giới khác trong hơn 20 tình huống khác nhau liên quan đến các nguồn lực có lợi cho phụ nữ như thực phẩm, sự an toàn, địa vị, sức mạnh…

Kết quả nghiên cứu cho thấy phụ nữ thiếu một nguồn lực nào đó sẽ có cảm xúc rất tiêu cực với những người phụ nữ có thứ đó, cao hơn đáng kể so với nam giới trong tình huống tương tự. Ví dụ, một phụ nữ có ngoại hình kém hấp dẫn rất dễ nảy sinh cảm giác khó chịu, thậm chí thù ghét người có nhan sắc. Đặc biệt, nếu nguồn lực đó có ở nam giới, phụ nữ thường không có tâm lý ganh đua, hoặc có nhưng không đáng kể.

Nghiên cứu sâu hơn cho thấy phụ nữ tỏ thái độ tiêu cực mạnh mẽ với những người cùng giới tính, liên quan đến các nguồn lực như vị trí quyền lực tại nơi làm việc, ngoại hình hấp dẫn, có cha mẹ tốt, là thành viên có ảnh hưởng trong cộng đồng, năng động, sức khỏe tuyệt vời, sống trong một ngôi nhà đẹp, có người bạn đời tốt. Điều này có nghĩa là phụ nữ có xu hướng phản ứng tiêu cực hơn nam giới trước sự bất cân xứng về nguồn lực giữa những người cùng giới, nhưng không phải giữa những người khác giới.

Theo lý giải của tâm lý học tiến hóa, thực tế này bắt nguồn từ việc phụ nữ trong lịch sử phải đối mặt với nguy cơ cao hơn từ hành vi xâm phạm thể chất và do đó phát triển các hình thức xung đột xã hội ngầm hơn. Họ thường nảy sinh cạnh tranh dựa trên ngoại hình, địa vị, bạn đời. Trong khi đó, đàn ông thường có xu hướng cạnh tranh trực tiếp hơn như thi đấu thể chất, ganh đua công khai, thử thách hoặc thể hiện sự thống trị.

Mặc dù đều có tính cạnh tranh, phụ nữ có thể tránh cạnh tranh công khai do áp lực và kỳ vọng xã hội là phái nữ phải dễ chịu, hòa đồng và không thống trị. Do đó, họ có thể cạnh tranh nhiều hơn về ngoại hình, xã hội hoặc cảm xúc, những nơi địa vị của họ được xác định một cách tinh tế.

Tóm lại, nghiên cứu này đã chỉ ra rằng sự cạnh tranh giữa phụ nữ có thể diễn ra gay gắt hơn so với nam giới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như ngoại hình, địa vị và bạn đời. Điều này có thể được giải thích bằng lịch sử và áp lực xã hội mà phụ nữ phải đối mặt. Từ những phát hiện này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về động lực và hành vi của phụ nữ trong các mối quan hệ xã hội và cạnh tranh.

Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, vui lòng truy cập vào trang web của tạp chí Nature để tìm hiểu thêm về các nghiên cứu liên quan.

]]>
Tổ tiên của khoai tây là cà chua? https://taichinhnhadat.com/to-tien-cua-khoai-tay-la-ca-chua/ Fri, 19 Sep 2025 21:14:17 +0000 https://taichinhnhadat.com/to-tien-cua-khoai-tay-la-ca-chua/

Một nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ nguồn gốc của khoai tây hiện đại, tiết lộ rằng chúng là kết quả của sự lai ghép tự nhiên cách đây 9 triệu năm giữa một loài cà chua hoang và một họ hàng xa có tên Etuberosum. Sự kiện này đã tạo ra một loài thực vật mới có khả năng hình thành củ, cơ quan lưu trữ dinh dưỡng giúp cây trồng thích nghi với môi trường lạnh giá dần tại dãy Andes.

Phát hiện thú vị: Tổ tiên của khoai tây là... cà chua - Ảnh 4.
Phát hiện thú vị: Tổ tiên của khoai tây là… cà chua – Ảnh 4.

Trong công bố trên tạp chí khoa học Cell, một nhóm các nhà sinh học tiến hóa và chuyên gia giải mã gene quốc tế đã trình bày lời giải bất ngờ về nguồn gốc của khoai tây. Họ đã phân tích 450 bộ gene từ các giống khoai tây hoang và thuần hóa, và kết quả cho thấy khoảng 14 triệu năm trước, cà chua hoang và Etuberosum từng cùng tách ra từ một tổ tiên chung.

Phát hiện thú vị: Tổ tiên của khoai tây là cà chua - Ảnh 3.
Phát hiện thú vị: Tổ tiên của khoai tây là cà chua – Ảnh 3.

Đến khoảng 9 triệu năm trước, sự lai giống tự nhiên giữa hai nhánh này đã tạo ra loài cây có khả năng mọc củ, tiền thân của khoai tây hiện đại. Etuberosum chỉ gồm 3 loài, có hình dáng hoa và lá giống khoai tây nhưng không mọc củ. Các loài này hiện nay chỉ xuất hiện ở một số nơi biệt lập như đảo Juan Fernández giữa Thái Bình Dương và rừng nhiệt đới ở Chile.

Khoai tây là một trong những cây lương thực chủ chốt nuôi sống nhân loại, từng được thuần hóa ở vùng Andes cách đây khoảng 10.000 năm. Tuy nhiên do thực vật ít để lại dấu tích trong hóa thạch, nên nguồn gốc tiến hóa của khoai tây vẫn là bí ẩn lâu dài đối với các nhà khoa học - Ảnh: AI
Khoai tây là một trong những cây lương thực chủ chốt nuôi sống nhân loại, từng được thuần hóa ở vùng Andes cách đây khoảng 10.000 năm. Tuy nhiên do thực vật ít để lại dấu tích trong hóa thạch, nên nguồn gốc tiến hóa của khoai tây vẫn là bí ẩn lâu dài đối với các nhà khoa học – Ảnh: AI

Việc tiến hóa để mọc củ đã giúp khoai tây có lợi thế vượt trội trong môi trường khắc nghiệt, từ đó mở rộng chủng loài và tạo nên sự đa dạng phong phú như ngày nay. Giáo sư Sanwen Huang, chủ tịch Viện Khoa học nông nghiệp nhiệt đới Trung Quốc, trưởng nhóm nghiên cứu, chia sẻ rằng khám phá gene ẩn sau củ khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới thích nghi tốt hơn với biến đổi khí hậu, sâu bệnh hay khô hạn.

Hiện đã có hơn 100 loài khoai tây hoang mọc củ, dù không phải loài nào cũng ăn được do chứa độc tố. Khoai tây hiện là cây lương thực quan trọng thứ ba toàn cầu, chỉ sau lúa mì và lúa gạo, góp phần vào 80% lượng calo nhân loại tiêu thụ. Hiểu được nguồn gốc tiến hóa của khoai tây có thể giúp các nhà nghiên cứu tạo ra giống khoai mới với đặc tính tốt hơn.

Tổ chức Lương nông của Liên Hiệp Quốc (FAO) đã quyết định lấy năm 2008 là Năm quốc tế khoai tây, nhằm tôn vinh giá trị của loại củ này. Khoai tây vẫn là cứu cánh tại nhiều vùng khô hạn, mùa hè ngắn và địa hình cao, nơi mà lúa hay ngô không thể trồng được. Và nguồn gốc kỳ lạ của loài củ này, một sự kết hợp tình cờ giữa hai giống cây chẳng liên quan, lại chính là điều khiến nó đặc biệt.

]]>
Trắc nghiệm tục ngữ Việt Nam: Bạn điền được bao nhiêu câu đúng trong 1 phút? https://taichinhnhadat.com/trac-nghiem-tuc-ngu-viet-nam-ban-dien-duoc-bao-nhieu-cau-dung-trong-1-phut/ Fri, 19 Sep 2025 00:45:25 +0000 https://taichinhnhadat.com/trac-nghiem-tuc-ngu-viet-nam-ban-dien-duoc-bao-nhieu-cau-dung-trong-1-phut/

Trong nền văn hóa Việt Nam, câu ca dao, tục ngữ đóng vai trò quan trọng như một phương tiện để truyền tải những lời dạy và kinh nghiệm sống quý báu từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chúng thường chứa đựng những giá trị đạo đức, triết lý sống và kinh nghiệm thực tiễn mà ông cha ta đã tích lũy qua nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, để xác định từ còn thiếu trong một câu ca dao, tục ngữ cụ thể, chúng ta thường cần có thông tin chi tiết hoặc hình ảnh minh họa liên quan đến câu đó.

Điền từ còn thiếu để hoàn thành đúng câu ca dao, tục ngữ Việt Nam, trong 1 phút bé làm đúng bao nhiêu câu? - 1
Điền từ còn thiếu để hoàn thành đúng câu ca dao, tục ngữ Việt Nam, trong 1 phút bé làm đúng bao nhiêu câu? – 1

Không may là, trong trường hợp này, không có thông tin cụ thể về hình ảnh hay câu ca dao, tục ngữ được đề cập. Điều này khiến cho việc xác định từ còn thiếu trở nên khó khăn. Thông thường, các câu ca dao và tục ngữ có nội dung giáo dục, khuyên răn con cháu về lối sống, cách đối nhân xử thế, và những kinh nghiệm trong cuộc sống hàng ngày. Chúng giúp người đọc, người nghe hình thành nhân cách, đạo đức và cách sống tích cực trong xã hội.

Ví dụ, một số câu tục ngữ như “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” hay “Uống nước nhớ nguồn” đều mang đến những bài học về đạo đức và cách sống. Chúng nhắc nhở con cháu phải biết ơn và ghi nhớ công lao của những người đã giúp đỡ mình. Những bài học này không chỉ có ý nghĩa trong mối quan hệ giữa con người với con người mà còn mở rộng ra các mối quan hệ khác trong cộng đồng và xã hội.

Nếu bạn có thể cung cấp thêm thông tin hoặc hình ảnh liên quan đến câu ca dao, tục ngữ cụ thể mà bạn đang tìm hiểu, tôi có thể giúp bạn xác định từ còn thiếu một cách chính xác hơn. Việc hiểu rõ nội dung và ngữ cảnh của câu ca dao, tục ngữ sẽ giúp chúng ta nắm bắt được ý nghĩa sâu xa và bài học mà ông cha ta muốn truyền tải.

Để tìm hiểu thêm về các câu ca dao, tục ngữ và ý nghĩa của chúng, bạn có thể tham khảo các nguồn tài liệu văn hóa, văn học dân gian Việt Nam. Wikipedia là một nguồn thông tin hữu ích mà bạn có thể truy cập để khám phá thêm về chủ đề này.

]]>
Thái Nguyên đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao nhận thức trong toàn xã hội https://taichinhnhadat.com/thai-nguyen-day-manh-chuyen-doi-so-nang-cao-nhan-thuc-trong-toan-xa-hoi/ Thu, 18 Sep 2025 17:44:33 +0000 https://taichinhnhadat.com/thai-nguyen-day-manh-chuyen-doi-so-nang-cao-nhan-thuc-trong-toan-xa-hoi/

Chuyển đổi số đang trở thành một động lực quan trọng trong sự phát triển của đất nước, với mục tiêu tạo ra một xã hội hiện đại, hiệu quả và bền vững. Tại Việt Nam, việc chuyển đổi số được xác định bắt đầu từ đổi mới tư duy và nâng cao nhận thức trong toàn xã hội. Sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị và các cấp, ngành, lĩnh vực là yếu tố quan trọng để đạt được hiệu quả trong quá trình này.

Thành viên xung kích công nghệ số cộng đồng phường Bắc Kạn đến tận nhà hỗ trợ người dân tích hợp các dịch vụ số.
Thành viên xung kích công nghệ số cộng đồng phường Bắc Kạn đến tận nhà hỗ trợ người dân tích hợp các dịch vụ số.

Cộng đồng doanh nghiệp đang đóng vai trò tiên phong trong việc số hóa và chuyển đổi số. Nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã đã triển khai hiệu quả các giải pháp số hóa trong quy trình sản xuất và kinh doanh. Tại Thái Nguyên, việc ứng dụng công nghệ số trong hoạt động của các hợp tác xã đang mang lại những kết quả rõ nét. Năng suất và chất lượng sản phẩm được nâng cao, chi phí sản xuất giảm nhờ áp dụng thiết bị thông minh; đồng thời, khả năng tiếp cận thị trường cũng được mở rộng thông qua các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội.

Một trong những ví dụ điển hình là Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao BK FOODS, xã Bạch Thông. Đa số sản phẩm của hợp tác xã đã đạt tiêu chuẩn OCOP, và mục tiêu hiện nay là từng bước chinh phục thị trường quốc tế. Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc chủ động ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất, đặc biệt ở khâu quảng bá và giới thiệu sản phẩm, trở nên hết sức quan trọng.

Bên cạnh đó, công nghệ cũng đã đi vào cuộc sống hàng ngày của người dân. Tại tỉnh Thái Nguyên, các xã phía Bắc đang ráo riết triển khai hỗ trợ người dân tích hợp giấy tờ và cài đặt chữ ký số cho người dân. Chương trình ‘Bình dân học AI’ đang lan rộng khắp tỉnh, với mục tiêu chuyển đổi nhận thức, thói quen công nghệ trong toàn dân.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ, các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể đã đẩy mạnh tuyên truyền về nhận thức số, phổ biến, quán triệt thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chương trình ‘Bình dân học AI’ được triển khai đồng bộ, phù hợp thực tiễn, lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 356.000 người tham gia chương trình ‘Bình dân học AI’

.

Thái Nguyên xác định chuyển đổi số là cuộc cách mạng tư duy, là công cụ quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý, cải thiện đời sống nhân dân và thúc đẩy tăng trưởng. Để công cuộc này thành công, mỗi tổ chức, cá nhân cần có tư duy đúng, mục tiêu rõ ràng, kế hoạch cụ thể và tinh thần đổi mới, sáng tạo nhằm khai thác tối đa tiềm năng công nghệ, tạo ra giá trị thiết thực và cơ hội phát triển bền vững.

]]>
Pin thể rắn – bước đột phá cho ngành xe điện? https://taichinhnhadat.com/pin-the-ran-buoc-dot-pha-cho-nganh-xe-dien/ Thu, 18 Sep 2025 08:43:38 +0000 https://taichinhnhadat.com/pin-the-ran-buoc-dot-pha-cho-nganh-xe-dien/

Pin thể rắn đang nổi lên như một yếu tố quan trọng trong cuộc đua toàn cầu về điện khí hóa phương tiện, với tiềm năng thay thế pin lithium-ion truyền thống và mang đến nhiều ưu điểm vượt trội. Công nghệ này sử dụng vật liệu rắn như gốm, polyme hoặc hợp chất sulfide để di chuyển ion lithium, loại bỏ chất lỏng dễ cháy và tăng đáng kể độ an toàn.

Một trong những lợi thế nổi bật của pin thể rắn là tốc độ sạc nhanh. Theo Giáo sư Cengiz S. Ozkan, pin thể rắn có thể sạc đến 80% chỉ trong 3-12 phút, trong khi pin lithium-ion hiện nay thường mất từ 30 đến 60 phút để đạt mức tương đương. Điều này giúp giảm thời gian chờ đợi và tăng cường hiệu suất sử dụng xe điện.

Không chỉ có tốc độ sạc nhanh, pin thể rắn còn có tuổi thọ vượt trội. Với khả năng duy trì tới 90% dung lượng sau hơn 5.000 chu kỳ sạc, tương đương 15-20 năm sử dụng, pin thể rắn giúp giảm thiểu việc thay thế pin và tăng cường độ tin cậy cho người sử dụng. Hơn nữa, pin thể rắn cho phép sử dụng lithium kim loại nguyên chất làm cực dương, giúp tăng mật độ năng lượng và giảm khối lượng pin.

Tuy nhiên, việc thương mại hóa công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức. Chi phí sản xuất cao, phức tạp trong quá trình sản xuất và nguy cơ hình thành dendrite là một số khó khăn cần được giải quyết. Để vượt qua những rào cản này, các nhà khoa học đang tập trung vào cải tiến công nghệ sản xuất, mô phỏng hành vi vật liệu và cải thiện hiệu suất tại giao diện giữa các lớp pin.

Nhiều tập đoàn lớn như Toyota, Samsung, QuantumScape, Solid Power và Qing Tao Energy đang đầu tư hàng trăm triệu USD vào việc phát triển pin thể rắn. Với tiềm năng to lớn và sự quan tâm của các tập đoàn lớn, pin thể rắn hứa hẹn sẽ là một bước ngoặt mới cho ngành công nghiệp xe điện trong tương lai.

Trong thời gian tới, việc tiếp tục cải tiến công nghệ và giảm thiểu chi phí sản xuất sẽ là yếu tố quan trọng để pin thể rắn có thể được thương mại hóa rộng rãi. Nếu thành công, pin thể rắn sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp xe điện và góp phần vào việc giảm thiểu tác động môi trường của các phương tiện giao thông truyền thống.

]]>
Vì sao trời mưa dễ buồn ngủ? https://taichinhnhadat.com/vi-sao-troi-mua-de-buon-ngu/ Tue, 16 Sep 2025 20:14:27 +0000 https://taichinhnhadat.com/vi-sao-troi-mua-de-buon-ngu/

Cảm giác buồn ngủ khi trời mưa không chỉ là một hiện tượng phổ biến mà còn có nhiều nguyên nhân khoa học giải thích. Mỗi khi mưa xuống, không gian xung quanh chúng ta trở nên yên tĩnh và ẩm ướt hơn. Sự thay đổi này trong môi trường có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và sinh lý của con người.

Một trong những yếu tố quan trọng là tiếng mưa rơi. Tiến sĩ Sue Peacock, chuyên gia tâm lý học sức khỏe và nhà nghiên cứu về giấc ngủ hàng đầu ở Anh, cho biết tiếng mưa được xem là một dạng tiếng ồn trắng hoặc tiếng ồn hồng. Những loại âm thanh này có khả năng che lấp những tiếng động khác, giúp con người dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Ngoài tiếng mưa, các dạng tiếng ồn trắng khác như tiếng nhiễu TV, tiếng quạt chạy, máy hút bụi hoặc máy sấy tóc cũng có thể mang lại hiệu quả tương tự. Tuy nhiên, nhiều người không thể ngủ với âm thanh nhân tạo nhưng lại dễ dàng chìm vào giấc ngủ khi trời mưa thật.

Thiếu ánh sáng mặt trời cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cảm giác buồn ngủ khi trời mưa. Khi mây đen kéo đến và bầu trời tối đi, não bộ có thể hiểu nhầm đây là tín hiệu đã đến giờ đi ngủ. Từ đó, tuyến tùng của não sẽ tiết ra hormone melatonin – thuốc ngủ tự nhiên, báo hiệu cơ thể cần nghỉ ngơi.

Bên cạnh đó, âm thanh của mưa cũng không mang tính đe dọa. Nghiên cứu cho thấy não bộ nhận định tiếng mưa là âm thanh không mang tính đe dọa, giúp giữ mức adrenaline ổn định, tạo điều kiện cho giấc ngủ. Sự lặp đi lặp lại của âm thanh mưa cũng tạo ra cảm giác thư giãn tương tự thiền định. Tiếng mưa kích hoạt sóng alpha trong não, giúp não bộ đang bị kích thích quá mức được thư giãn, từ đó dễ ngủ hơn.

Không chỉ vậy, độ ẩm tăng cao khi trời mưa cũng là một yếu tố góp phần tạo nên cảm giác buồn ngủ. Cơ thể phải làm việc nhiều hơn để điều hòa thân nhiệt, gây ra cảm giác mệt mỏi và buồn ngủ.

Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo nên cảm giác buồn ngủ khi trời mưa. Và đó cũng là lý do tại sao nhiều người muốn nghỉ làm để ở nhà hoặc đi ngủ sớm mỗi khi trời mưa.

]]>