Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước ngày càng tăng, TP Hồ Chí Minh đã đề xuất một số giải pháp để nâng cao vai trò của luật sư công.
Nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý ngày càng tăng
Ngày 9-6, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo về Đề án “Nghiên cứu xây dựng chế định luật sư công trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Đại diện Sở Tư pháp TP.HCM cho biết, từ năm 2020 đến 2024, số vụ việc, quyết định hành chính, hành vi hành chính của các sở, ngành bị khởi kiện là 207 vụ việc.
Nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý tăng cao
Theo đại diện Sở Tư pháp TP.HCM, nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn TP.HCM trong giai đoạn tới sẽ tăng do nhu cầu tư vấn, thẩm định các quyết định, quy chế, hợp đồng. Đặc biệt, trong lĩnh vực đầu tư công, hợp tác công tư, các dự án giao thông, chỉnh trang đô thị, cải tạo kênh rạch, cầu đường kết nối nội vùng, nội tỉnh yêu cầu phải có chuyên gia pháp lý từ khâu chuẩn bị, ký kết đến giám sát thực hiện.
Doanh nghiệp nhà nước cần luật sư để tham gia đàm phán, xây dựng hợp đồng, xử lý tranh chấp trong quá trình sắp xếp, sáp nhập, đấu thầu. TP.HCM là địa phương có nhiều quan hệ quốc tế, hoạt động đối ngoại và ký kết hợp tác đa dạng, do đó cần đội ngũ luật sư am hiểu pháp luật quốc tế, thương mại quốc tế.
Để đáp ứng nhu cầu này, TP.HCM đề xuất một số công việc luật sư có thể thực hiện khi tham gia lĩnh vực công, bao gồm đại diện, giúp chính quyền địa phương tham gia các hoạt động tố tụng khi có yêu cầu; tham gia cùng với chính quyền địa phương và các ban tiếp công dân để giải quyết khiếu nại, tố cáo của người dân; tư vấn pháp luật cho các dự án kinh tế – xã hội ở địa phương; tư vấn, giải quyết các tranh chấp quốc tế mà UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương là một bên tranh chấp.
Hiện nay, UBND TP HCM đã có Tờ trình số 3250/TTr-UBND ngày 9-5-2025 về đăng ký xây dựng Nghị quyết của HĐND TP quy định chính sách khuyến khích, thu hút, phát huy vai trò của luật sư trong việc tham gia giải quyết, thực hiện các kế hoạch, nội dung, chương trình xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội của TP.HCM giai đoạn 2025 – 2030.
Theo đại diện TAND Tối cao, các dự án lớn liên quan đến phát triển kinh tế – xã hội đều đã có quy định về trình tự lập, thẩm định, cho ý kiến và phê duyệt dự án đầu tư. Tuy nhiên, việc xem xét các khía cạnh pháp lý, tính hợp pháp của dự án theo quy định của pháp luật chưa được quan tâm đúng mức.