Các chuyên gia quốc tế đã đưa ra nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng to lớn để phát triển trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, nếu như chú trọng vào nghiên cứu cơ bản, mở rộng hợp tác và tạo ra một môi trường tự do cho các nhà khoa học hoạt động.
Trong một tọa đàm gần đây với chủ đề ‘Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới’ được tổ chức bởi Báo Tiền Phong, các chuyên gia đã chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức của mình về lĩnh vực này. TS Nguyễn Lương Quang, một chuyên gia đến từ Viện Năng lượng nguyên tử và năng lượng thay thế (CEA Paris-Saclay, Pháp), đã chia sẻ về kinh nghiệm chuyển đổi từ nghiên cứu hạt nhân sang thiên văn học tại Saclay.
Theo TS Quang, việc phát triển bộ cảm biến để theo dõi lò phản ứng hạt nhân đã giúp các nhà khoa học tại Saclay có thể linh hoạt chuyển hướng sử dụng công nghệ đó để quan sát bầu trời. Từ nền tảng siêu dẫn ban đầu, Saclay đã tiến tới công nghệ lượng tử và thương mại hóa sản phẩm thông qua hợp tác với các startup và tập đoàn.
TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc chia sẻ mã nguồn mở trong nghiên cứu. Tại các nước phát triển như Pháp hay Canada, các nhóm nghiên cứu nhận tài trợ từ ngân sách bắt buộc phải cung cấp mã nguồn mở để các công ty có thể tham gia cùng phát triển.
Tuy nhiên, TS Nguyễn Trọng Hiền, một chuyên gia từ Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), lại cho rằng rào cản lớn nhất của Việt Nam hiện nay là vấn đề quản lý và cơ chế. Nếu không trao sự tự do cho các nhà nghiên cứu, thì rất khó để phát triển khoa học một cách thực chất.
Ông Hiền cũng nhấn mạnh rằng sở trường lớn nhất của Việt Nam chính là con người. Để thu hút nhân tài, Việt Nam cần tạo ra một môi trường thông thoáng và thuận lợi cho các nhà nghiên cứu. Nhiều trí thức Việt Nam ở nước ngoài muốn về nước nhưng chưa về vì họ không thấy môi trường phù hợp với công việc nghiên cứu.
Cơ chế hiện tại chưa thuận lợi để họ cống hiến. Ông Hiền cho rằng mọi công nghệ đột phá đều bắt đầu từ những bước rất nhỏ và xuất phát từ cái có thể làm được, từ sở trường đang có.
TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò của việc đầu tư cho vườn ươm startup, các trường chuyên đề và đào tạo thế hệ kế tiếp. Hiện mô hình hợp tác công – tư trong khoa học vẫn còn thiếu vắng tại Việt Nam.
Để vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, Việt Nam cần đầu tư đúng trọng tâm và tạo môi trường tự do cho nhà khoa học. Điều này sẽ giúp cho các nhà nghiên cứu có thể phát huy tối đa khả năng của mình và tạo ra những đột phá trong lĩnh vực này.
… Để biết thêm thông tin chi tiết về chủ đề này, hãy truy cập vào trang web của Báo Tiền Phong hoặc các nguồn tin cậy khác.