Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và yêu cầu tiêu dùng bền vững cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Yêu cầu cấp thiết là giảm thiểu rác thải và tăng cường tái chế, điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải có sự thay đổi mạnh mẽ trong hoạt động sản xuất và kinh doanh của mình.
Trước bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất. Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, như thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành công này không chỉ thể hiện nỗ lực của các doanh nghiệp thành viên mà còn góp phần vào việc giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những khó khăn chính. Thêm vào đó, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Những thách thức này đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp của nhiều bên để tìm ra giải pháp.
Để giải quyết những thách thức trên, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Một trong những hướng đi quan trọng là mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, và ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp thành viên cũng cam kết thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và tái chế.
Mục tiêu dài hạn của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế. Điều này không chỉ góp phần vào việc giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Kinh tế tuần hoàn là một mô hình kinh tế mà trong đó, các hoạt động kinh tế được thiết kế để giảm thiểu lãng phí và bảo vệ tài nguyên.
Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã và đang áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Những nỗ lực này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra các sản phẩm tái chế có giá trị kinh tế.
Tuy nhiên, để mô hình kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp chặt chẽ của nhiều bên, bao gồm chính sách của chính phủ, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng với truyền thông và giáo dục cộng đồng. Sự phối hợp này sẽ giúp tạo ra một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và hiệu quả, từ đó giảm thiểu rác thải và bảo vệ môi trường.