Xây dựng nông thôn mới là một chương trình quan trọng nhằm phát triển kinh tế và cải thiện đời sống người dân ở nông thôn. Góp ý tại Hội thảo tham vấn về Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026-2035, Nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh sự cần thiết phải tránh đô thị hóa ồ ạt và biến nông thôn thành vùng đáng sống.
Nhấn mạnh thành quả giảm nghèo của Việt Nam được quốc tế đánh giá cao, Nguyên Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng chương trình trong giai đoạn tới cần kế thừa thành quả của cả hai chương trình mục tiêu quốc gia và xây dựng tiêu chí mới phù hợp với bối cảnh xây dựng chính quyền hai cấp.
Để thành công, ông Cao Đức Phát cho rằng bí quyết là biến chương trình trở thành cuộc vận động toàn dân cùng tham gia. Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt, người dân nông thôn là chủ thể và phải tham gia tích cực. Cấp xã là địa bàn chỉ đạo với đầy đủ bộ máy chính quyền, Đảng, đoàn thể để hướng dẫn nhân dân.
“Điểm cần lưu ý là tập trung tăng cường năng lực cho thôn bản do quy mô dân số, diện tích một xã hiện đã lớn hơn rất nhiều,” ông Phát nói. Chương trình cần tiếp tục phát huy vai trò tổ chức Đảng và huy động các lực lượng cùng tham gia.
Ông Nguyễn Xuân Cường cũng đồng tình với quan điểm trên và nhấn mạnh việc huy động gần 10 triệu tỷ đồng qua ba kỳ triển khai là một thành tựu lớn. Tuy nhiên, cần xác định rõ nội hàm “hiện đại” trong mối quan hệ với truyền thống để tránh làm lu mờ giá trị văn hóa địa phương.
Các đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng góp ý về việc xây dựng tiêu chí nông thôn mới cho chương trình, đặc biệt là hướng dẫn xác nhận nông thôn mới cho các xã sau khi sáp nhập địa phương theo mô hình chính quyền hai cấp.
Việc xây dựng tiêu chí mới cần đi sâu vào chất lượng, như áp dụng công nghệ số, tỷ lệ hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp. Cần tránh áp đặt văn hóa, cào bằng chạy theo chỉ tiêu để giữ gìn bản sắc văn hóa.